"Powrót do Nałęczowa" - Wiesława Bancarzewska

Annie wydaje się, że wszystko w życiu ma już zaplanowane. Wykonuje wolny zawód, który daje jej dużo satysfakcji, ma partnera, z którym tworzy bezpieczny i wygodny dla obu stron związek na odległość. Jednak nie czuje się szczęśliwa. Nie potrafi odnaleźć się we współczesnym świecie. Zawsze była mocno związana z babką, ciotkami i rodzicami. Niestety wszyscy już nie żyją. Annie pozostały jedynie stare zdjęcia, pamiątki, wspomnienia i mieszkanie, w którym kryją się duchy przeszłości. Jednak pewnego dnia Anna otrzymuje niezwykłą szansę. Trafia do rodzinnego Nałęczowa, a konkretnie do 1932 roku. Wkrótce dowie się, że podróżowanie w czasie jest ekstremalnie niebezpieczne… dla serca. Romantyczna i urzekająca opowieść o sile rodzinnych więzi, magii miłości, poszukiwaniu szczęścia i swojego miejsca na ziemi.

 O urlopie zapomniałam, ale często odzywa się we mnie tęsknota za pięknymi chwilami w Nałęczowie. Na książkę „Powrót do Nałęczowa” miałam ochotę od dawna, zainteresował mnie opis fabuły. Jednym słowem napaliłam się okrutnie. I nawet będąc w uzdrowisku, ze dwa razy mi ręka zadrżała nad tą książką. Dobrze, że wytrzymałam.  W ubiegłym tygodniu, szukając natchnienia do lektury, wzrok mój padł na chwaloną bardzo, swego czasu książkę. A że sama miałam ochotę na powrót do Nałęczowa(tylko kiedy?) to po nią sięgnęłam… zabrała mi kilka dni. Parę razy bliska byłam porzucenia tej powieści. Dlaczego? Dowiecie się za chwilę. W takim razie dlaczego wytrwałam? O tym również za chwilę.

Czterdziestoletnia Anna mieszka i pracuje w Toruniu, od jakiegoś czasu jest związana z Bartkiem, ale żyją w dosyć swobodnym związku, osobne mieszkania, spotkania w wolnych chwilach. Annie brakuje rodziny, mamy, taty, ciotek i wujków, którzy wypełniali jej świat gdy była dzieckiem. Teraz, gdy bliscy umarli, ona ma poczucie pustki, niewyobrażalnej samotności. Tęskni za Nałęczowem z którego pochodziła jej mama.  I nagle – Bach!! Przenosi się w czasie, w jej łazience znajduje się portal i oto nagle staje przed możliwością swobodnego przemieszczania się w czasie – pomiędzy współczesnością, a latami trzydziestymi. I żeby było wspanialej, może przebywać w przeszłości ile chce, a współczesność po prostu się zatrzymuje – miał pan rację, panie Albert, czas jest pojęciem względnym! Anna trafia więc do Nałęczowa i wynajmuje pokój u własnej babci, poznaje córki swojej gospodyni, które są nieświadome pokrewieństwa. Anna chce pomóc im jak może, bo bieda, lata trzydzieste, kryzys. A że przy okazji zakochuje się w niej dwóch przystojnych wczasowiczów… będzie się działo, no… ma się dziać w zamyśle autorki.  

Ja w tej książce szukałam klimatu Nałęczowa i niestety go nie znalazłam. To na samym wstępie mnie bardzo rozczarowało. Miała być podróż w czasie, normalnie odkrywanie Nałęczowa międzywojennego, a miejscowość, która jest bodźcem do napisania tej książki, mogłaby się nazywać jak tylko chcecie, byle była mała… Wiem, że ciężko opisać urok Nałęczowa, bo on jest tak charakterystyczny i ulotny, że wymaga to naprawdę geniuszu, ale w takim razie dlaczego ktoś mi obiecuje że: „Autorka sugestywnie kreśli obraz dawnego Nałęczowa – jego urokliwych willi, intrygujących mieszkańców, malowniczej okolicy.”  Po lekturze tej książce wcale nie czuję się zachęcona do wizyty w uzdrowisku. Nie jest sugestywnie, a sztucznie, wille są urokliwe? Tak, te oryginalne, te w książce są płaskie i potraktowane po macoszemu, intrygujący ludzie? Wspomnienie o Żeromskim, czy o Prusie, w kilku zdaniach, to nie obraz intrygujących ludzi. A malownicza okolica? Na komercyjnych pocztówkach – turystycznej tandecie, zobaczycie więcej… Nie wiem czy autorka była w Nałęczowie, czy go faktycznie zna, ja nie czuję tej miejscowości w książce. I tyle.

Nie czuję też za diabła klimatu tamtych czasów… nie ma języka, realiów… strasznie wkurza mnie nazywanie sióstr matki bohaterki Leśniaczkami… sama uwielbiam się zabawiać różnymi formami nazwisk i według mnie jeżeli autorka koniecznie chce nazywać je zbiorczo(od czego można dostać mdłości) poprawniejsza byłaby CHYBA forma Leśniakówny, ale są Leśniaczki(czyżby analogia do Wieśniaka? Leśniak-Wieśniak, Leśniaczka-Wieśniaczka?).

Przez większą część książki myślałam o czym jest ta książka, w jakim celu ją napisano. A po głowie mi się tłukło, o ile gorsza jest od cudownej „Godziny pąsowej róży”, która jest spójna, a nie przypomina sen wariata. Bohaterka swobodnie przechodzi sobie pomiędzy światami, aby polepszyć życie biednej babci i jej córek… według autorki są one biedne, ale jak na te regiony powodzi im się wybornie…  więc gdy tylko czegoś w domu brakuje, Anna wraca do Torunia, wymienia i kupuje pieniądze i zaopatruje rodzinę w dobra wszelakie. Tak mnie znudziły te przeskoki, że gdy pojawił się wątek romansowy, spałam już z nudów i nie umiałam wykrzesać entuzjazmu. Później akcja nieco się rozkręca, po zmianie krajobrazu na Annopol, ale powrót wątku ze swobodną wędrówką jest usypiający, nie wprowadza żadnej adrenaliny, jest naiwny i taki bajkowy, że aż bez sensu.

Właśnie…  z książki wylewa się marysuizm… Anna jest cudowna, Babcia i jej córki, to po prostu święta rodzina. Autorka robi coś co mnie wkurza, zawsze, odbiera mi możliwość samodzielnego osądu, konstruując bohaterów, albo czarnych, albo białych. Żebym przypadkiem nie pomyliła się w ocenie. W efekcie bohaterowie są papierowi, sztuczni, płascy jak naleśnik i nie wczuwamy się w ich perypetie, a wręcz mamy ochotę, żeby stało się coś złego… bo ile można żyć w takim różowym, cukierkowym pudełku z lukrem?

Wybaczcie, nie umiem polecić tej książki… były fragmenty, kiedy czytało się przyzwoicie, ale na dłuższą metę – przemęczyłam ją okrutnie. Czytałam ją strasznie długo, a jeśli weźmiemy, że to zwykłe czytadło… to czas przeznaczony na czytanie podnosi się do kwadratu. Dramat…

Mam na półce drugą część, tak myślę czy sprawdzić co dalej… czy jednak odpocząć…