"Niedokończone opowieści" - Charlotte Brontë

Charlotte Brontë jest bez wątpienia autorką trzech niezwykłych książek: Jane Eyre, Shirley i Villette. Do dziś nie wyjaśniono, czy pozostałe powieści sygnowane nazwiskiem Brontë (Wichrowe Wzgórza, Agnes Grey oraz Lokatorka Wildfell Hall) wyszły spod jej pióra czy też rzeczywiście całe rodzeństwo było na równi utalentowane i mamy do czynienia z twórczością trzech sióstr.Niewątpliwe jest również to, że Charlotte zostawiła w swoich papierach cztery Niedokończone opowieści. Jest to równie niezwykła proza, jak wszystko co wyszło spod jej pióra. Dlatego też dziś proponujemy czytelnikom i miłośnikom geniuszu Brontë te cztery niedokończone utwory, wierząc, że dalsze ich wątki rozwinie Wasza wyobraźnia.

Sekretu osobowości autorki Charlotte Brontë nie sposób do końca wytłumaczyć, można jedynie snuć przypuszczenia. Obserwując jej życie, decyzje i drogę twórczą, trudno nie zauważyć, że Brontë kapitulowała przed samą sobą. Rozwój jej talentu wyznacza właściwie dążenie do samopoznania. Jego eskalację odzwierciedla zaledwie rozpoczęta powieść, Emma, urywająca się po dwóch rozdziałach. Tu można postawić pytanie: dlaczego Charlotte odłożyła tę pracę, skoro nie zadecydowały o tym żadne gwałtowne okoliczności? Może dlatego właśnie, że przeczuwała, iż dojdzie w niej do samookreślenia?

Wszyscy zaczytujemy się nowościami. Literatura współczesna jest na fali. Zwykle, gdy mówię komuś, że moje ukochane książki to klasyka, a ulubieni Autorzy, zwykle nie żyją od kilku dekad, słyszę wymruczane – nuuuudy.  Z czego to wynika? Że moi znajomi to plebs  bez gustu? Nie…  wynika to z tego, że gdy szukamy natchnienia do lektury szukamy jakiegoś bodźca, jakiego? Ano wchodzimy do księgarni/biblioteki i szukamy… a tam zwykle eksponowane są nowości. Biada czytelnikowi klasyki, który chce kupić dobrą powieść w księgarni, albo nakład jest wyczerpany, albo zaoferuje się Nam koszmarka dla uczniów oraz ludzi bez mózgu, z dokładnym opracowaniem i przypisami w ramkach, abyśmy wiedzieli o czym czytamy.

Tak było… dawno nikt klasyki nie wznawiał, na szczęście teraz kilka wydawnictw, a zwłaszcza MG robi wyłom w tamie współczesnej prozy i przypomina o książkach, które warto znać i czytać, o książkach o których kiedyś mogliśmy tylko marzyć. Na dodatek wydanych tak pięknie, że cieszą nie tylko duszę, ale i oko.

Ale, ale… nie chcę pisać panegiryku, tylko ciężko mi inaczej zacząć, bo jeszcze do niedawna siostry Bronte, były wielkimi pisarkami, ale my wiedzieliśmy o tym tylko ze słyszenia. Na polskim rynku dostępne były „Wichrowe wzgórza” i „Dziwne losy Jane Eyre”,  ale teraz możemy sami sprawdzić, ze co Anglicy kochają Siostry z wrzosowisk.  Teraz wydawnictwo MG oddaje w nasze ręce zbiór czterech niedokończonych opowieści  Charlotte Bronte. Pierwsze w Polsce wydanie, pierwsza możliwość przeczytania jeszcze czegoś. Miłośnicy klasyki zapewne czytali tego newsa z wypiekami na twarzy.

No dobrze, dostajemy w swoje ręce książkę, pięknie wydaną, pasującą do poprzednich tomów z serii, jest bardzo elegancka, ciężko to opisać, trzeba samemu zobaczyć…  trochę ponad dwieście stron i cztery opowiadania…

W tym tomie zebrano cztery niedokończone opowieści: „Ashwoth”, która opowiada o losach pochodzącego z dobrej rodziny dżentelmena, który zszedł na złą drogę, roztrwonił majątek, niezbyt dobrze się prowadził, ale założył rodzinę i miał dzieci, a w dalszej części poznamy jego córkę. Niestety… akcja prędko się urywa i nie wiemy, jak autorka chciała dalej poprowadzić akcje… znamy jej styl, możemy spróbować odgadnąć, jak by dalej się potoczyło… szkoda… Następnym opowiadaniem jest „Emma”, chyba najbardziej przypadło mi do gustu to opowiadanie, jest takie angielskie, opowiada o szkole dla panien, klimatem przypomina trochę „Małą księżniczkę”. Do pensji dla panien, z wielką pompą zajeżdża nowa uczennica, z racji na swój majątek, doskonałe koneksje jest faworyzowana, chociaż niczym szczególnym się nie wyróżnia, ale jej osoba skrywa tajemnicę… Braku rozwinięcia tego opowiadania nie mogę Bronte wybaczyć. Tu jest tak duże pole do popisu, że aż mnie serce boli…  Fajnie napisane. Kolejnym opowiadaniem jest to noszące tytuł „Państwo Moore”, opowiada ono o małżeństwie, niedługo po ślubie, a więc dość nietypowo jak na ten okres literacki, gdy pisarki, kobiety, zwykle na ślubie kończyły swoje historie. Tutaj mamy naszkicowaną interesującą parę, o ognistych temperamentach i to też, gdyby Bronte ukończyła swoje dzieło, moglibyśmy mieć dużą frajdę z czytania. Ostatnia historia: „Historia WIlliego Ellina”, to opowiadanie, które jest według mnie zbyt słabym szkicem, najmniej mnie ruszyło.  Całą jego treść zawiera się w tytule i być może byłoby w stylu dobrych, acz mrocznych i smutnych opowieści Dickensa, gdyby zostało ukończone. Nie zżyłam się z bohaterem, ani nie miałam kiedy się zaangażować. Ale zapowiadało się nieźle.

Takie niedokończone opowieści są świetne na jesień, współgrają ze słotną aurą… budzą smutek i melancholię, bo z jakiegoś powodu nie zostały ukończone. Mogły być samodzielnymi arcydziełami, ale niestety… Ciężko mi o nich pisać, bo Bronte pokazuje swój ogromny talent, kreuje cztery osobne historie, w różnym stylu, o różnej tematyce. Widać, że to tylko zarysy, że miały być dopracowane… nie udało się.

Ja jestem szczęśliwa, że mogłam je przeczytać,  cierpię na uzależnienie od dobrych tekstów, a Bronte pisze naprawdę interesująco.

Polecam Waszej uwadze ten zbiorek… dobra angielska proza… wielbicieli, nie trzeba zachęcać : )