"Dziewiętnaście minut" - Jodi Picoult

Być sobą i narazić się na wykluczenie ze społeczności? Czy udawać, że jest się kimś innym? Poruszająca opowieść o tym, jak trudno poznać kogoś do końca i jak bolesna bywa utrata niewinności. 

Siedemnastoletni Peter Houghton, od lat poniżany psychicznie i fizycznie przez szkolnych kolegów, zostaje doprowadzony do ostateczności. Feralnego ranka wyrusza do szkoły z plecakiem wypchanym bronią. Dziewiętnaście minut – tyle wystarczy, żeby dopełnić zemsty i na zawsze zmienić życie mieszkańców Sterling. 

Alexandra Cormier, sędzia przypisana do sprawy Petera, a prywatnie matka Josie, jego najlepszej przyjaciółki i świadka dramatycznych zdarzeń, znajduje się w dość trudnej sytuacji – czy biorąc udział w tej najpoważniejszej sprawie w swojej karierze, zburzy i tak kruche relacje z córką? Tymczasem Josie zeznaje, że nie pamięta, co się tak naprawdę stało, a rodzice Petera bezustannie badają przeszłość, by dociec, czy w jakikolwiek sposób natchnęli syna do zbrodni.

Powoli odzyskuję książki, które poszły do ludzi. Niedawno wróciła do mnie powieść „Dziewiętnaście minut”, już jakiś czas temu miałam ochotę zrobić sobie powtórkę, chociaż wydawało mi się, że Jodi nie pisze książek wielokrotnego czytania, wszak ogromnym atutem jej powieści jest zaskakujące zakończenie… Gdy spojrzałam na datę wydania, uświadomiłam sobie, że mija właśnie 6!! Lat od chwili gdy ją czytałam. Pamiętam moment premiery, jechałam na zlot do Warszawy, wszystkie półki Empiku były nią zastawione a gazety prześcigały się w reklamach. Pamiętam też jak ją czytałam, złożona chorobą… pamiętam też że wywarła na mnie ogromny efekt, okazało się jednak, że sporo szczegółów jednak uleciało. Usiadłam i zaczęłam czytać, bo nic tak dobrze nie robi na kryzys czytelniczy jak dobra książka.

W dziewiętnaście minut można skosić frontowy trawnik, ufarbować włosy, obejrzeć tercję meczu hokejowego. Dziewiętnaście minut wystarczy, żeby zaplombować ząb, upiec ciastka, poskładać pranie pięcioosobowej rodziny.(…) W ciągu dziewiętnastu minut można doczekać się dostawy zamówionej pizzy. Przeczytać dziecku bajkę lub wymienić olej w aucie. Przejść dwa kilometry. Obrębić dół spódnicy.(…) Dziewiętnaście minut – tyle starczy, żeby dopełnić zemsty.

Siedemnastoletni Peter, syn położnej i wykładowcy – o ironio – ekonomii szczęścia, przez całe szkolne życie poniżany i szykanowany, wchodzi do szkoły i dokonuje masakry, zabija dziesięć osób, rani kilkanaście innych, całą społeczność wprawia w stan szoku i niedowierzania. Czy można wybronić chłopaka, którego szkolny monitoring uwiecznił jak morduje, z zimną krwią. Na dodatek dowody wskazują, że zaplanował to wszystko, działał z premedytacją, wcześniej stworzył grę, w której gracz chodzi po szkole i poluje na ludzi. Co konkretnie doprowadziło do takiej eskalacji uczuć, kto zawinił i czy jeszcze coś można naprawić? Jodi Picoult zabiera nas do świata okrutnego, bardziej bezwzględnego niż dżungla, świata od którego jeży się skóra.

Pamiętacie swoje czasy szkolne? Podobno mózg wypiera te wspomnienia co jest reakcją ochronną. Cechy pożądane u dorosłych, u dzieciaków są obciachowe. Drabina hierarchii, paczki, pamiętacie to z własnego dzieciństwa? Ja miałam to szczęście, że szkoła nie wiązała się z traumą. Ale byłam inna, pamiętam w jakim byłam szoku, jak moja koleżanka ze szkoły(dziesięć lat w tej samej klasie), powiedziała: „Ty zawsze byłaś inna, ze swoimi pasjami, książkami, historią o której mogłaś gadać godzinami. Zapatrzona w swoje hobby, bez fisia na punkcie dyskotek i tego wszystkiego, ale my to podziwialiśmy, nie rozumieliśmy, ale budziło to respekt”. Mało się nie przewróciłam, na równym chodniku. Ja miałam lepiej niż Peter, bo mnie nie obchodziła opinia innych, ale nikt mi nie ściągał spodni w publicznym miejscu, nie szydził, nie poniżał. Czytając opis tego co się działo w tej szkole, było mi zimno. Nie mogłam pojąć tego, jak dzieci mogą być tak okrutne, jak szkoła może nie reagować, jak można zawiesić za wspólny wybryk jednego ucznia bo inni mają mecz. Gdzie sprawiedliwość.

Pamiętam, jak siedziałam porażona, zimno mi się robiło, że jest się rodzicem dziecka prześladowanego, nic się o tym nie wie, jest się bezradnym.  A później dostaje się metkę matki potwora. Akurat gdy czytałam książkę, Mama oglądała film o córce Stalina, pokazywali również jego matkę… a przecież co do zasady każda matka chce wychować dziecko jak najlepiej, na dobrych ciepłych ludzi. Skąd więc biorą się szkolni oprawcy?

Ta książka sprawia, że dziękuję Bogu że nie uczą młodzieży szkolnej, zbuntowanej, że nie muszę wkraczać do tego coraz brutalniejszego świata. Podziwiam Rodziców którzy dają radę wychowywać dzieci, a może to loteria? I cieszę się, że ja szkołę skończyłam, gdy dzieci nie były wychowywane bezstresowo.

Polecam tę książkę wielu osobom, skłaniająca do refleksji, dająca do myślenia. Jedna z lepszych Picoult.