"Wyprawa w głąb interioru" - Laurens van der Post

Podróż w mroczne, nieprzeniknione serce Afryki. Klasyka literatury podróżniczej.W imieniu brytyjskiej Korporacji Rozwoju Kolonialnego samolotem i pieszo, Van der Post miał dotrzeć w dwa miejsca, które w 1949 r. wciąż stanowiły białą plamę na mapie świata: na płaskowyż Nyika i do masywu górskiego Mlandżi. Celem misji było oszacowanie terenów pod kątem możliwości przekształcenia ich w pastwiska dla bydła. Tymczasem autor pozwala sobie na szyderczą refleksję, że żaden z antropologów, ubolewających nad katastrofalnym wpływem Europejczyków na afrykańską ludność miejscową, nie pokusił się o zbadanie relacji przeciwnej: oddziaływań wielkiej masy pierwotnych czarnoskórych na garstkę białych najeźdźców. Od tej pory czytelnik ma nieodparte wrażenie, że obcuje z odrobinę uwspółcześnioną wersją Jądra ciemności Conrada.

Rzadko niestety sięgam po reportaże. Ku mojemu ogromnemu smutkowi, tak niewiele czasu poświęcam na literackich podróżach, a przecież to są wycieczki najlepsze, bez bukowania biletów, przesiadek, nieczynnych toalet, nieprzyjemnych towarzyszy, a co najważniejsze, można je odbyć nawet w kawowej przerwie. No chociaż jakiś etap podróży. Obiecywałam sobie wycieczkę do Afryki już od dawna, ale jakoś ciągle odkładałam tę książkę z torebki, na biurko i z biurka zaś do torebki. Aż w końcu złapała mnie wena i musiałam sprawdzić jakie reportaże wychodzą pod egidą W.A.B-u

Laurens van der Post, dziecko nie do końca tradycyjnej brytyjskiej rodziny, ale poddany angielskiemu, imperialnemu wychowaniu, po odbyciu służby wojskowej, po krwawej, okrutnej wojnie, która w psychice każdego pozostawiłaby ślad rusza w podróż po Afryce. Ma dotrzeć na płaskowyż Nyika i do masywu Mlandżi. Oba te obszary są dziewiczymi, niezbadanymi terenami Afryki. Jest koniec lat czterdziestych dwudziestego wieku, Afryka się budzi, szuka swojej tożsamości, imperializm zaczyna jej przeszkadzać. Biali wciąż są garstką trzymającą w szachu masy. Do takiej Afryki zabiera nas autor. Już na samym początku brzmi dobrze, a wiadomo że takim oczekiwaniom wysokim ciężko sprostać.

Są ludzie zafascynowani Afryką, tacy którzy po przeczytaniu „W pustyni i w puszczy” zapałali ogromną miłością do Czarnego Lądu, czytają książki, jeżdżą tam na wczasy, oglądają filmy, a w ogródku trzymają lwa. : P rozumiecie ; ).Być może dlatego, że(ale ciii może moja polonistka się nie dowie), nie przeczytałam tej książki, a film znałam na wyrywki i to pozwoliło mi uzyskać oceny bardzo dobre ze znajomości lektury(fart), a może dlatego że w Afryce są takie gatunki pająków, że nie pojadę tam za żadne skarby świata? W każdym razie bakcyl afrykański mnie ominął, nawet ciucha w panterkę mam tylko jednego(i nie ja go kupiłam). A jednak!! Afryka w jakiś sposób mnie fascynuje, w taki fantastyczny, antropologiczny sposób. To tam tkwią korzenie naszego gatunku, to właśnie tam pierwsze kroki stawiał homo spaiens, i jego praszczurowie. Zawsze gdy patrzę na filmy o Afryce fascynuje mnie jak wielka różnica cywilizacyjna jest pomiędzy nami, Europejczykami a ludźmi z Afryki. A zaczynaliśmy tak samo… no my mieliśmy kawałek do przejścia. Tak! W jakiś pierwotny sposób Afryka mnie interesuje, ale nie pokażę Wam mojej afrykańskofilskiej biblioteczki – nie posiadam takowej – kilka książek to nie biblioteczka…Dlatego, gdy ujrzałam zapowiedź tego reportażu zapłonęła we mnie ciekawość. Bo wiele w tej książce przyciąga. Przede wszystkim intrygował mnie okres historyczny. Wydaje mi się, że autor wstrzelił się w świetny czas. Dodatkowo sam był na niedawnej wojnie, a walka z plemionami, nieodwracalne krzywdy jakie zostały wyrządzone gryzą jego sumienie.  Po drugie, podróż przez Afrykę przez Anglika jest wielkim walorem. Dlaczego? Ano nie zapominajmy o wciąż żywym imperializmie Brytyjczyków, być może wtedy już powoli zanikał, ale autor został wychowany w klasycznej tradycji imperializmu. To po prostu musiała być bomba!

I faktycznie była. Książka jest fantastyczna, chociaż nie czytałam jej jednym tchem. Nie jest to lektura szybka, ale przyjemna. Nowy, inny świat który przeminął i możemy poznać go tylko z przekazów. Podobno jest to klasyka gatunku, na ten temat wypowiadać się nie będę bo żaden ze mnie znawca, ale książka jest bardzo plastyczna, czuć upał, czuć wilgoć, odczuwałam autentyczne zmęczenie podróżą. Niewątpliwym walorem jest to, że autor zna Afrykę, czuje ją. Nie staje wobec tubylców z pozycji lepszego człowieka, białego pana, zastanawia się nad wzajemnym oddziaływaniem. Podchodzi do mieszkańców Afryki z szacunkiem.  Pisze o nich z wyczuwalną sympatią, co czyni książkę przystępniejszą i poszerzającą horyzonty.

Naprawdę godna polecenia książka, na pewno na te szare zimowe dni, kiedy żyć się odechciewa… a ja aż nabrałam ochoty na podróż na Czarny Ląd. Bardzo polecam!!