"Błękitny zamek" - Lucy Maud Montgomery [jak powrót do domu]

 

Lucy Maud Montgomery jest znana głównie z cyklu powieści o Anne Shirley, która niedawno dzięki Wydawnictwu Marginesy przeżywa renesans, za sprawą nowego tłumaczenia. O tym, jak dużo daje świeży, przekład mogliśmy się już przekonać, teraz ponownie dana jest nam przyjemność z odkrywania na nowo ukochanej powieści. Błękitny zamek to książka, która ma dwa znane w Polsce tłumaczenia i każde z nich ma swoje grono fanów. Tym razem mamy trzeci przekład. Zamiast Buby mamy Gnuś, no i pretekst do ponownego czytania tej urokliwej historii.

 

"Snape. Prawdziwa twarz tajemniczego mistrza eliksirów" - Lorrie Kim

 Po Harrego Pottera sięgnęłam stosunkowo późno, ale od pierwszego czytania pokochałam Severusa Snape`a. To jedna z moich ulubionych postaci, która zawsze będzie miała twarz i głos Alana Rickmana. Ostatnio staram się nie łapać na książki wydawane na fali popularności jakiejś lubianej serii, ale książka o Severusie musiała być moja, nawet jechałam do miasta rowerem by ją odebrać, ale czytałam powoli, bo nie chciałam jej kończyć. Za dobrze mi się ją czytało. Dla fanów serii i Mistrza Eliksirów obowiązkowa pozycja.

 

"Jedyna. Biografia Karoliny Lanckorońskiej" - Marcin Wilk [ najgłośniejsza biografia tego lata!]

 Polskie arystokratki często odgrywały dużą rolę jako mecenaski sztuki i nauki, ale kobiety w świecie nauki w pierwszych dekadach XX wieku nie były powszechnym zjawiskiem. My Polacy mieliśmy już jakąś tradycję w tym względzie, Polki od dekad wyjeżdżały za granicę, gdy w Polsce uniwersytety były przed nimi zamknięte. Jednak to było dostępne dla najwybitniejszych i lepiej sytuowanych. Popatrzmy na drogę Marii Skłodowskiej, ile ją kosztowało to wyrzeczeń. Jednak nie była to droga Karoliny Lanckorońskiej. Gdy czytałam o niej wiele lat temu, sama związana wtedy z uniwersytetem, byłam nią zafascynowana, później przeczytałam Chłopki i moje spojrzenie na arystokrację stało się bardziej krytyczne, jednak nawet największy krytycyzm nie może negować tego, że życie Lanckorońskiej było długie i fascynujące, a my dostajemy, ponad po dwóch dekadach od jej śmierci, pierwszą pełną jej biografię.

 

"Nasze ciała, ich pole bitwy. Co wojna robi kobietom" - Christina Lamb [jakim okrutnym miejscem jest świat]

 Dawno temu, pod wpływem zachwytów w internecie kupiłam książkę Nasze ciała, wasze pola bitew, klasycznie chciałam odczekać aż nieco zapomnę o tych zachwytach, a trochę się bałam lektury, aż trafiła, jak wiele przed nią, do słoika z trupami na nowy rok. Miałam dobrą intuicję, że się bałam. Ta książka pokazuje, że może i sobie wmawiamy, że świat idzie do przodu, jesteśmy na wyższym poziomie cywilizacyjnym, ale to bujda. Jesteśmy okropnymi istotami, a świat to obrzydliwe miejsce, a już świat owładnięty wojną sprzyja najgorszym instynktom, które drzemią w człowieku. Chociaż z niektórych wydobywają pokłady bohaterstwa i siły.

 

"W stronę Anny. Opowieść o Annie Iwaszkiewicz" - Sylwia Góra [nietuzinkowa kobieta ]

 Bardzo lubię i cenię serię biografii z Marginesów. To opowieści o kobietach, które były wybitne dla swojej epoki, ale przez lata z jakiegoś powodu były w cieniu, nie miały szansy przemówić. Anna Iwaszkiewicz zaintrygowała mnie za sprawą powieści i serialu Stulecie Winnych, cicha towarzyszka Iwaszkiewicza, a im więcej o niej czytałam, szukałam, tym bardziej mnie intrygowała i dlatego gdy tylko zobaczyłam zapowiedź biografii to od razu chciałam przeczytać. Momentalnie się za nią zabrałam. Wspaniała lektura na letnie czytanie w cieniu drzew.

 

"Klucz do Ewangelii św. Marka" - Kardynał Grzegorz Ryś [ książka jak katedra]

 Miałam kilka postanowień wielkopostnych, na gruncie czytelniczym było to przeczytanie dwóch książek, które że tak powiem rozwiną moją duchowość. Dwa tygodnie przed Wielkanocą okazało się, że każda z tych lektur jest w polu i trzeba przysiąść fałd. Tą drugą książką był Klucz do Ewangelii św. Marka, mam jeszcze Klucz do Ewangelii św. Łukasza, ale wybrałam Marka, nie dlatego, że jest krótsza, ale akurat kiedy wybierałam lekturę, to w czytaniach dziennych dominowały czytania z Marka. To druga książka kardynała Rysia, o komentarzach do Ewangelii, którą czytałam i wierzcie mi nie, nie ma przypadków. Klucz do Ewangelii św. Jana czytałam, gdy zmarła Mamusia i były w tej książce fragmenty, które mnie pokrzepiły i były idealne na czas, który przeżywałam. Okazało się, że ta książka była wspaniałą lekturą na czas Postu i samodoskonalenia się oraz walki ze słabościami.

 

"Helena misja możliwa" - Przemysław Raczyński, Ewelina Gładysz [ bym oblicze Twoje, tam oglądać mógł, gdzie wybranym miejsce, przygotował Bóg]

 Pamiętam wiadomość o tym, że polska misjonarka zginęła gdzieś w Boliwii. Helena Kmieć była mniej więcej w moim wieku i wtedy była niusem w wiadomościach, a że ja nie lubię kiedy czyjaś śmierć jest pożywką dla mediów, to nie chciałam dawać im pożywki. Kiedy Tata zachorował i zmarł to jakoś tak się złożyło, że YT podsunął mi serię filmików z cyku Kawa z Helen zaczęłam oglądać i bardzo się zaangażowała. Poczułam, że mam z Helenką więź jakiej nigdy nie miałam z żadną z moich świętych patronek. Cały ubiegły rok oglądałam te filmiki(niektóre znam na pamięć) i polowałam na allegro na książkę, która została napisana krótko po tych tragicznych wydarzeniach. Niedawno ukazało się wznowienie i niezwłocznie nabyłam. Postanowiłam, że to będzie jedna z moich lektur duchowych na Wielki Post, no i właśnie skończyłam.

 

"Rilla ze Złotych Iskier" - Lucy Maud Montgomery [nowe tłumaczenie najlepszej części]

 

Cała seria nowego tłumaczenia Anne z Zielonych Szczytów zdobyła sobie szerokie grono fanów. Jestem ciekawa ile nowych osób sięgnęło po przygody Anne, a ile to czytelnicy sentymentalni, dla których ta seria to synonim młodości. Chociaż Anne to kultowa powieść, mam wrażenie, że większość osób, po przeczytaniu pierwszego tomu, jako lektury w szkole, nie sięgnęło po kolejne tomy, a moim zdaniem to właśnie Rilla ze Złotych Iskier to tom najlepszy. Byłam ciekawa, czy nadal będę płakała(nadal) i czy nadal uznam ten tom za najlepszy(wciąż).

 

"Siła kobiet" - Barbara Wysoczańska

Nie lubię zbiorów opowiadań różnych autorów i nawet, gdy tematyka mnie pociąga to najczęściej odpuszczam. Długo byłam przekonana, że Siła kobiet to właśnie zbiór, nie wiem co sobie ubzdurałam, gdy zorientowałam się, że jest inaczej to od razu musiałam zamówić bo niestety w księgarni nie było. Zaczęłam czytać tego samego dni i co tu dużo mówić, pochłonęłam ją w jedno popołudnie. Jeśli miałabym wybrać absolutnie najlepszą książkę autorki, to w moim odczuciu byłaby to właśnie Siła kobiet, chociaż książka nie jest wojenna i mniej jest wątków politycznych, chociaż te społeczne, które sygnalizuje autorka są uniwersalne i warte rozważenia.

 

"Klucz do Ewangelii św. Jana" - kard. Grzegorz Ryś

 

Jakiś czas znany biskup Ryś został kardynałem i okazuje się, że polski kościół się podzielił, na fanów i zaciekłych krytyków. Jeśli chodzi o mnie jestem zdecydowane wielbicielką. Chociaż darzę wielką estymą Mszę Trydencką, to jednak wielu księży zaangażowanych w to środowisko, nie wspomnę o wiernych to fanatycy i oszołomy, dlatego lubię czytać kogoś rozsądnego, który nie fiksuje się na formie a na treści. Zaczęłam czytać ten tom jakiś czas temu, ale nie wychodziła mi lektura z doskoku, dopiero ostatnie przeżycia sprawiły, że była mi ta książka kołem ratunkowym.

 

"Tristan 1946" - Maria Kuncewiczowa [klasyka zawsze w cenie]

 Maria Kuncewiczowa i jej Cudzoziemka była powieścią, która poruszyła mnie kiedyś w liceum i sprawiła, że inaczej spojrzałam na powieści klasyczne z XX wieku. Pamiętam, że poruszyła wiele osób w klasie, była inna niż wcześniejsze lektury. Naprawdę tchnęła powiewem zmian. O książce Tristan 1946 też słyszałam, ale po pierwsze nie wiedziałam, kto napisał, a po drugie, trochę się lękam sięgać po klasykę, czuję się jak profan, który zapuścił się za blisko prezbiterium. Jednakowoż dzięki Wydawnictwu Marginesy mamy możliwość sięgnięcia po nieco zapomniane klasyki. Czy zapomniane klasyki zeszły w cienie niepamięci słusznie? Czy to zalew nowości spycha je w niepamięć?

 

"Rozkład. O niedemokracji w Ameryce" - Piotr Tarczyński [moja obsesja eskaluje]

 

Miłość i obsesja spadają na człowieka tak gwałtownie, jak zmienia się pogoda w górach. Robiąc makijaż w ponury poniedziałek i włączając film na YT nie wiedziałam, że właśnie wkraczam na drogę nowej obsesji, która w krótkim czasie skłoni mnie do wydania ogromnej ilości pieniędzy, na wszystko co pomoże mi lepiej zrozumie kraj, który zasadniczo mnie nie interesował. Miałam krótki epizod zainteresowania orzecznictwem amerykańskiego Sądu Najwyższego na etapie wyboru tematu doktoratu, ale odrzuciłam go, bo… nigdy nie interesowałam się Ameryką. Nie rozumiem fascynacji tym krajem, wolę kulać kupkę moich problemów na mojej ziemi, niż być imigrantem, przybyszem i tym złym, w tym wymarzonym Eldorado. Jednak Piotr Tarczyński i Łukasz Pawłowski swoją pasją, swadą i inteligencją podbili mnie bez reszty. Od ponad tygodnia słucham nałogowo ich podkastu, a przy okazji znalazłam książkę, którą kupiłam równo rok temu.  Rozkład. O nie demokracji w Ameryce to książka napisana przez Piotra Tarczyńskiego(który to z Jackiem Dehnelem napisał moją ukochaną serię o Profesorowej Szczupaczynskiej), o czym ona jest i co pomaga nam zrozumieć w związku ze zbliżającymi się wyborami?

 

"Irlandia wstaje z kolan" - Marta Abramowicz [ Religia nie oznacza dziś monopolu na moralność]

 Zwrot wstawiać z kolan, może mieć dwa znaczenia. Po pierwsze jako proces odzyskiwania dumy, godności. W kontekście religijnym może oznaczać to po prostu koniec modlitwy. Dlaczego sięgnęłam po tę książkę? Otóż ostatnio podglądam tradycyjnych katolików i u jednej babeczki(rozmiłowanej w narzekaniu na podłe czasy) przeczytałam, taką gorzką refleksję, że u nas może skończy się jak w Irlandii, że ludzie odejdą od wiary. Oczywiście były próby wyjaśnienia, że w Irlandii sytuacja jest nieciekawa, ale wiadomo dyskusja pod znakiem blokuj. Wszystko co słyszałam o Irlandii i co się tam działo, w obliczu tak kompleksowej opowieści – blednie. Odpuśćcie sobie kawę. Ta książka podniesie Wam ciśnienie.

 

"Odrzania. Podróż po Ziemiach Odzyskanych" - Zbigniew Rokita [ podróż po niewiedzy, niepamięci]

 

Kiedy zobaczyłam tytuł Odrzania byłam totalnie obojętna. Myślałam, ze to jakieś nowe słowo, nowomowa, dziwne określenie czegoś na siłę i totalnie to zlekceważyłam. Czy skojarzyłam okładkę z iglicą i z Wrocławiem? Całkowicie nie. Zauważyłam, że to autor reportażu o Śląsku, który ciągle leży i czeka(leży książka, autor niestety nie leży u mnie na półce). Dopiero wnikliwa lektura opisu sprawiła, że chciałam przeczytać i czułam wręcz imperatyw lektury. Ziemie Odzyskane przez lata były w służbie propagandy, teraz, kolejne pokolenie, które tam przyszło na świat, zaczyna opowiadać. Autor jest dwa lata młodszy ode mnie i już ma Nike. Nie wcale się nie czuję jak przegryw. Powinnam być zawistna i zalać się żółcią, ale od pierwszej strony ta książka jest doskonała.

 

"Chłopi" - Władysław Stanisław Reymont [ cztery pory roku Vivaldiego w Lipcach]

 

Moja Mama uwielbia powieść Chłopi, wiele osób w jej wieku ceni Reymonta. Moja polonistka w gimnazjum też ceniła tę powieść, więc w gimnazjum czytałam dwa razy. Później raz w liceum i byłam spokojna przed maturą, mnie tak odwołania do Chłopów nie były straszne(a moja Mama nie uznawała, czytania jednego tomu, skoro powieść liczy cztery, każdy jest ważny, każdy wartościowy, i jak to tak, jeden??). Później jakoś się nie zanosiło na powtórkę, może chodziła mi po głowie, ale w sumie nie miałam motywacji.  Dopiero zwiastun nowej wersji sprawił, że poczułam imperatyw powtórki.

Już trzynastego idę do kina. Ach co za ekscytacja.

"Chłopki. Opowieść o naszych babkach" - Joanna Kuciel-Frydryszak

 

Uwielbiamy filmy i seriale kostiumowe, marzymy o podróży w czasie. Lubimy mówić, że urodziłyśmy się w złej epoce, że sto lat temu byłoby nam lepiej. Oczywiście myślimy o wrodzeniu się w arystokrację, ale mili Państwo, były inne warstwy. Bardziej prawdopodobne, że urodzilibyśmy się na wsi(ja miałam na to 75% szansy). A wtedy…  Joanna Kuciel-Frydryszak już napisała jedną, wspaniałą książkę o Służących, na tę o chłopkach czekała cała czytająca Polska. Powiem tak – nie zawiodłam się, czytałam jednym tchem. Chciałabym ją dać wszystkim, którzy uważają, że edukacja powszechna, publiczna ochrona zdrowia, równouprawnienie to oznaka degrengolady, że świat się stacza, a najlepiej było gdy kobieta była w domu, z dziećmi. Hm. Najlepiej na wsi, najlepiej dzieci dwanaście i najlepiej harować od świtu do nocy. Bo babska praca nigdy się nie kończy. Zapraszam was na wieś międzywojenną, wieś będącą szkołą przetrwania – a nasze babki ją przeszły i przetrwały.

 

"Oppenheimer. Triumf i tragedia ojca bomby atomowej" - Kai Bird, Martin J. Sherwin[ "Stałem się śmiercią; niszczycielem światów."]

 Koniec lipca upływał pod znakiem dwóch wielkich premier. O uwagę widza biła się Barbie i Oppenheimer. Nie powinno Was dziwić, że gdyby nie firmowa strona przeszłabym obok tego szumu obojętnie, ale tak zaczęła się rozmowa. Znajomi pytali znaczącym tonem Ty pewnie idziesz na Oppenheimera a później przypadkiem dowiedziałam się, że film jest na podstawie książki. Kupiłam od razu i 24 godziny później miałam opasłą biografię ojca bomby atomowej. Naprawdę czytam o fizyce jądrowej różne książki, biografie naukowców, od około 20 lat, ale nigdy nie myślałam o tym kim był Robert Oppenheimer. Teraz jestem w nim zakochana. Jeśli wybieracie się na film, najpierw przeczytajcie książkę, wtedy pełna paradoksów i tragedii postać Oppiego będzie dla Was spójna. Film skupia się na sprawie o poświadczenie bezpieczeństwa i w retrospekcjach poznajemy Roberta i jego wkład w budowę bomby. Kim był ten którego znamy jaki Ojca bomby atomowej, czy istniało ryzyko, że odpalając bombę zapali się atmosfera? Niesamowita lektura.

 

"Mroczny Eros" - Michał Rusinek [ o języku polityki - ponownie]

 Nie mogę sobie przypomnieć w jakich okolicznościach trafił do mnie pierwszy zbiór felietonów Michała Rusinka. Każdy z tych zbiorów leżał i czekał bardzo długo, aż się zlituję i przeczytam. Do lektury „Mrocznego Erosa”, skłoniła mnie premiera „Ptaka Dodo”, bo w przedmowie do tej książki wspomniany jest właśnie Eros, traf chciał, że ta część leżała u mnie przy łóżku. Sięgnęłam, zaczęłam czytać i przypomniałam sobie, jak wspaniale jest uczyć się – bawiąc. To też solidna podróż w czasie, bowiem znajdziemy tutaj felietony z roku 2020 i 2021. Niestety, refleksja nad historią, będzie mieć gorzki posmak, bowiem chociaż skończyła się pandemia i człowiek nie musi chodzić w maseczce, to rewolucja się nie dokonała, a jeszcze wybuchła wojna.

 

"Wymarzony dom Anne" - Lucy Maud Montgomery[kolejny tom Anne, w nowym tłumaczeniu]

 Początek czerwca przyniósł nam premierę kolejnego tomu przygód rudowłosej Anne w nowym tłumaczeniu. Wprawdzie ciężko mówić o przygodach Anne, bo jest już ona dorosłą kobietą, ma dwadzieścia pięć lat i właśnie wychodzi za Gilberta. Po latach sporu, po latach przyjaźni, narzeczeństwa, nadeszła ta chwila, gdy mają być razem. Bardzo lubię ten tom, jest najbardziej inny od tych wcześniejszy. Pochłonęłam to nowe tłumaczenie w niespełna dzień… tutaj chyba jest najmniej kontrowersji, a może po prostu mniej osób dochodzi w tej serii tak daleko.

 

"Broniewski. Miłość, wódka, polityka " - Mariusz Urbanek [trup z półki 2022]

 

Dobiega końca powoli akcja wyczytywania trupów z mojej półki. Długie lata na półce, zakopana pod wieloma woluminami dogorywała biografia Broniewskiego. Kiedyś kupiłam hurtem biografie Tuwima, Brzechwy i właśnie Broniewskiego – polecała koleżanka z pracy – sądzę że z osiem lat temu… Trzy pierwsze przeczytałam prędko, a Broniewski był wyrzutem sumienia. Z czym się kojarzy Broniewski, o dziwo mniej z bagnetem, bardziej z wierszem o Stalinie. Czy powinno się pisać o poecie komuniście?