"Drzewo migdałowe" - Michelle Cohen Corasanti

Młody Palestyńczyk – Ahmad – żyje ze świadomością, że nie jest w stanie wygrać z logiką okrutnej wojny. Dorasta w środowisku przesiąkniętym strachem przed utratą domu, pracy albo życia. Najgorsza jest jednak obawa o bliskich. Nie wiadomo, co przyniesie jutro. W dwunaste urodziny Ahmad staje twarzą w twarz z najgorszymi widmami. Siostra traci życie, ojciec z jego winy trafia do więzienia, izraelskie wojsko konfiskuje dom, a ukochany brat pała żądzą zemsty, która może go doprowadzić tylko do zguby. Ahmad musi się zaopiekować skrzywdzoną rodziną i odnaleźć lepszą przyszłość dla siebie. Obdarowany cudownym umysłem, zdolnym przełamać wszelkie matematyczne granice, chce dać nadzieję sobie, swoim bliskim i udręczonej ojczyźnie.

Na „Migdałowe drzewo”, byłam napalona jak szczerbaty na suchary, od kiedy zaczęły się ukazywać recenzje tej książki. Wprawdzie niektóre były sceptyczne, niektóre głosy(chociaż nieliczne) niechętne, to ja i tak czułam, że muszę ją przeczytać. Kika razy miałam ją w rękach, ale brak czasu skutecznie tłumił moje zapędy. Aż w końcu… dostałam ją wczoraj, ponieważ dosłownie w chwili, gdy Mama wchodziła do kuchni po spotkaniu z listonoszem, ja kończyłam – poprzednio czytaną książkę. Przyjście „Drzewa migdałowego” jawiło się jako oczywisty znak. A znaków nie wolno lekceważyć.

Akcja zaczyna się w połowie lat pięćdziesiątych w Izraelu. Konflikt pomiędzy Żydami i Arabami zamieszkującymi państwo Izrael stopniowo przybiera na sile. Żydzi czują sprzeciw Arabów wobec polityki jaką prowadzą i prewencyjnie wprowadzają szereg represji. Bycie Arabem w Izraelu jest nieprzyjemne, za byle co można oberwać, za cień podejrzenia trafia się na lata do więzienia… dookoła miny i terror. Na polu minowym, pewnego dnia gnie Amal, mała siostrzyczka Ahmada, młodego Araba, rozkochanego w nauce a zwłaszcza w fizyce. Na rodzinę spada wiele kłopotów, muszą opuścić wygodny dom i zamieszkać w lepiance na wzgórzu. Obok domu rośnie drzewo migdałowca, w cieniu którego Ahmad przysiada by przemyśleć swe troski. A ma o czym myśleć. Jego ukochany ojciec trafia do więzienia, Ahmad obwinia się, nie do końca bezpodstawnie o to co się stało z ojcem, ale nie może sobie pozwolić na luksus opłakiwania ojca, musi bowiem zarobić na rodzinę, w wieku kilkunastu lat rzuca szkołę idzie do pracy, ciężkiej i niewdzięcznej.. po pracy uczy się, bo wciąż nie porzucił marzeń…

„Drzewo migdałowe” to powieść, która prowadzi nas przez półwiecze konfliktu Izraelczyków z Palestyńczykami, opowiada o losach człowieka, wplątanego w wir wielkiej historii. To opowieść o cierpieniu, dojrzewaniu, miłości i przebaczeniu. Porozumieniom, wbrew podziałom narodowym. Naprawdę mocna, ale i gorzka historia. Potrafi wstrząsnąć i wycisnąć łzy.

Nie da się uciec przed porównaniem tej książki do „Chłopca z latawcem”. „Drzewo migdałowe”, opiera się na podobnym schemacie i nie mogę powiedzieć by wykonanie było słabsze. Zasługa jest niewątpliwie w okolicznościach towarzyszących, czyli okrutnej wojnie, przemocy i uprzedzeniom o których my w Polsce, od kilku dekad – szczęśliwie – nie mamy pojęcia. Czytając o chłopcu, którego w miarę stabilne dzieciństwo kończy się jednej nocy a on sam musi dźwigać brzemię, które przerasta siły nie tylko dziecka, ale i dorosłego sprawia, że zamieramy.

Książkę czyta się błyskawicznie, ale trzeba robić przerwy, by otrząsnąć się z tego koszmaru, bo w książce niewiele jest jasnych momentów. Pamiętam, że niektórzy zarzucali książce nagromadzenie nieszczęść.  Tak… jest tego sporo, ale czytelnik jest w stanie uwierzyć, że to prawda Jest wojna i tak jest łagodnie.

Ci którzy nie lubią smutku, nie lubią tragedii na kartach powieści, nie wybierają takich książek. Czy Ci którzy je lubią są masochistami? Skądże, po książkach takich jak „Migdałowe drzewo”, „Chłopiec z latawcem”, „Tysiąc wspaniałych słońc” trzeba złapać oddech, obejrzeć komedię romantyczną, zachwycić się zachodem słońca, zabrać do łóżka czytadło i kubek gorącej czekolady, bo one rozwalają nasz spokój, zmieniają nasze widzenie i pokazują świat prawdziwy, nie tylko zaróżowiony przez szkła okularów, ale brutalny i szary. To takie książki popychają nas ku budowaniu lepszego jutra. Jutra bez wojen, bez głodu i łez.  A dodatkowo – jesteśmy winni ludziom, którzy cierpią, gdy my śpimy spokojnie w łóżkach, chociaż minimalną świadomość o ich tragedii. Nie! Nie jest to książka leciutka jak piórko, nie rozbawi nas, ale takie książki trzeba czytać. I do tej gorąco Was namawiam.

Mocna, dobra książka!! Polecam!


Garść cytatów z książki:

"Zawsze w historii zwycięzcy traktowali zwyciężonych w ten sposób. Źli muszą wierzyć, że jesteśmy od nich gorsi, żeby usprawiedliwić to, jak się z nami obchodzą. Niestety, nie rozumieją, że wszyscy jesteśmy tacy sami."

"Odwaga - pojąłem - to nie brak strachu, lecz brak egocentryzmu, przedkładanie cudzych interesów nad własne."

"Dobre rzeczy utrudniają wybór, złe rzeczy nie pozostawiają wyboru."

"Sukces to nie brak porażek, ale umiejętność podnoszenia się w razie upadku."

"Tylko będąc gotowym na porażkę, można osiągnąć coś wielkiego."