wtorek, 18 grudnia 2012

"Niezwykłe kobiety Romanowów. Od świetności do rewolucji" - Julia P. Gelardi

Między początkiem lat 50. XIX wieku a końcem lat 20. XX wieku Rosja przeszła potężną transformację, a świetność imperium carów ustąpiła miejsca chaosowi rewolucji, z której wyłonił się Związek Radziecki. W oku cyklonu znalazły się cztery kobiety z carskiej dynastii: Maria Aleksandrowna i Olga Konstantynowna, od urodzenia należały do rodu Romanowów, cechowały je siła charakteru i altruistyczne usposobienie. Maria Fiodorowna, matka nieszczęsnego cara Mikołaja II, choć doskonale spełniała obowiązki wielkiej cesarzowej, w głębi duszy zawsze drżała o własne dzieci. Maria Pawłowna zaś, ambitna i uparta, była wieloletnią rywalką carycy Aleksandry, zabitej przez bolszewików. Kobiety te, słynące ze swej urody i elegancji, bogactwa i potęgi, rozkoszowały się przywilejami i wiodły życie w luksusie niemającym sobie równych. Wszystko zmieniła rewolucja. Pamiętniki i listy ludzi tamtych czasów oraz samych bohaterek stanowią niezwykłe świadectwo dramatów politycznych i osobistych, które stały się udziałem niezwykłych kobiet Romanowów.



                Ponad miesiąc  temu zakochałam się w tej książce. Żywo interesuję się schyłkiem panowania Romanowów. Mniej polityką, mniej wojnami, ale historiami poszczególnych członków dynastii. Ta książka w stu procentach spełniała moje oczekiwania.  Autorka opowiada o czterech „matronach imperialnych” – Marii Fiodorownie, Marii Pawłownie, Marii Aleksandrownie i Oldze – królowej Greków. Moim zdaniem książka ta naprawia błąd polskiej edukacji, która uczy nas o faktach, wydarzeniach, pomijając ludzką stronę postaci historycznych.


To niesamowita książka! Mimo iż mamy główny nacisk położony na cztery kobiety, to jednak  większość historii poświęconych jest Marii Fiodorownie, co jest zrozumiałe, Ona miała najwyższą pozycję,  i żyła najdłużej. Maria Fiodorowna, czyli Dagmar Duńska, najpierw była zaręczona z Mikołajem Aleksandrowiczem – najstarszym synem Aleksandra II i Marii Heskiej. Mikołaj zmarł na gruźlicę, a jego ostatnim życzeniem było, aby jego ukochany brat Aleksander(przyszły Aleksander III) zaopiekował się jego narzeczoną. Tak też się stało. O dziwo małżeństwo było pełne miłości i szacunku oraz co bardzo rzadkie – wierności. Maria i Aleksander przez całe życie bardzo się kochali. Ich panowanie przypadło na niespokojne czasy, teść Marii zginął w zamachu, cała rodzina  była świadkiem jego śmierci, gdy zmasakrowane ciało przywieziono do pałacu. To odcisnęło piętno na Marii, będzie się bała, że taki los spotka jej męża i syna. I o ile mąż zmarł we własnym łóżku(ale  kłopoty ze zdrowiem spowodowane były jednym z zamachów), o tyle faktycznie syna spotkał straszny los. Maria Fiodorowna była kochana przez Rosjan, mimo swoich wad była wspaniałą cesarzową, chociaż dołożyła spory kamulec do braku popularności jaką „cieszyła się” Aleksandra – ostatnia caryca.  Poznając historię Marii Fiodorowny poznajemy historię Rosji, zarówno społeczeństwa, państwa, jak i carskiej rodziny. To naprawdę fascynujące historie, skandali, dramatów i ogromnego strachu podczas rewolucji. Dla Polaka zwłaszcza, będzie to nowa perspektywa. My wychowany na pełnych martyrologii przekazach, mamy okazję zobaczyć tą drugą stronę, stronę ciemiężycieli. Jakże nowego wydźwięku nabierze Kordian ze swoimi planami zamachu. Marii Fiodorownie udało się zbiec z ogarniętej rewolucją Rosji, głównie dzięki pomocy siostry Aleksandry – matki ówczesnego króla Anglii. Niemalże do końca życia wierzyła, że ujrzy jeszcze swojego syna – cara Mikołaja i jego rodzinę.

Kolejną postacią jest Maria Pawłowna zwana Miechen, była żoną brata Aleksandra III – wielkiego księcia Włodzimierza. Miechen , jako doskonała gospodyni była centrum, swego rodzaju alternatywnego dworu. Nie mogła dogadać się z Marią Fiodorowną jak również z jej synową Aleksandrą.  Zarówno ona, jak i jej mąż mieli ogromne parcie na tron. Ich apetyty na władzę wzrosły, gdy od tronu dzielił ich tylko chorowity carewicz Aleksy. Miechcen stworzyła precedens, żeniąc się z Wielkim Księciem Rosji nie dokonała konwersji na prawosławie, jednak po wielu latach, aby zwiększyć szanse swojego syna na zostanie carem przeszła na prawosławie. Jako ostatnia z głównych bohaterek książki opuściła Rosję, w sposób bardzo zuchwały. Mimo knutych intryg, hardości była kobietą twardą, ale i pełną miłosierdzia.

Inna koronowana głowa – Olga, która w wieku  piętnastu lat wyszła za mąż za króla Grecji.  Źródła podają, że była jeszcze bardzo dziecinna, a jednocześnie mimo młodego wieku silnie związana z Rosją.  Olga grecka była kolejną szwagierką Marii Fiodorowny, nigdy nie wyzbyła się miłości do ojczyzny, co było przez niektórych poddanych źle widziane. Jednak sympatię do ojczyzny łączyła sprawnie z miłosierdziem i oddaniem do nowych poddanych, fundowała szpitale, pracowała na rzecz ubogich i chorych. Głębokie uczucie łączyło ją z mężem, którego śmierć głęboko przeżyła. Zresztą los nie szczędził jej trosk. Jej córka, wydana za Wielkiego księcia Pawła zmarła w wyniku nieszczęśliwego wypadku wydając przedwcześnie na świat swoje drugie dziecko, a jedynego syna. Jako, że z urodzenia była księżniczką Rosji, a jej dzieci również wżeniły się znowu w dynastię krwawa rewolucja zsyłały na nią co nowsze ciosy. Na jej cześć imię otrzymała najstarsza córka ostatniego cara.

Ostatnią postacią jest Maria Aleksandrowna jedyna i ukochana córka cara Aleksandra II. Wychowana w zbytkach,  każde jej życzenie było spełniane. Wyszła za księcia Edynburga, syna apodyktycznej królowej Wiktorii, jej przeprowadzka na dwór angielski już była sporym szokiem, oto musiała przestać grać pierwsze skrzypce, a także musiała zostawić w Rosji ukochanych rodziców. Później jej życie zaczyna przypominać dobry film. Ojciec wdaje się w romans, gdy jego żona jest umierająca, nawet sprowadza swoją kochankę do pałacu, co jest pierwszym takim przypadku, bo o ile Romanowowie nie uważali wierności za conditio sine qua non udanego małżeństwa, o tyle mieli dość przyzwoitości, żeby nie kwaterować swoich metres pod jednym dachem ze swymi żonami. Wyskok Aleksandra spowodował rozdźwięk w rodzinie.  A gdy po śmierci swojej żony, zawarł morganatyczne małżeństwo ze swoją kochaną i uznał jej dzieci… na owe czasy był to ogromny cios. Nie tylko ze strony ojca życie rodzinne Marii było pełne zawirowań, w nowej rodzinie również roiło się od problemów. Scysje z królową Wiktorią, mąż który nie uznawał potrzeby ustatkowania się, a później dzieci, które były(jak u Niechciców) wieczną zgryzotą. Dzieci Marii prowadziły życie, które ucieszyłoby ogromnie dzisiejsze brukowce, skandale, nieślubne dzieci, ucieczki.  Ale do samego końca Maria twardą ręką – godną córki Imperatora realizowała swoje plany i wpływała na politykę jak mogła.

To cztery główne bohaterki, przez książkę przewija się jednak masa postaci, na szczęście dzięki drzewom genealogicznym, czy opisom na początku książki możemy się bez trudu w tych dworskich zawiłościach połapać. Dzięki kilkunastu zdjęciom na wklejce, osoby o których czytamy dostają twarz, nie są abstrakcyjnymi postaciami z podręcznika, ale kobietami które żyły, kochały, płakały, były ludzkie. Ta książka otworzyła mi oczy na wiele spraw. Dowiedziałam się z niej o wielu faktach, niektóre wydarzenia poznałam z innej perspektywy.
Ta książka może odczarować historię, bo czyta się ją jak niesamowitą powieść podczas lektury będą buzować w nas różne emocje.

Jedyne zastrzeżenie jakie mam do tej książki, a znacie mnie i wiecie, że zwykle akurat takich nie czynię, jest robota którą wykonał, nie wiem tłumacz, czy korektor. Niektóre zdania są tak skonstruowane, że kilka razy trzeba czytać, żeby załapać o co chodzi. Naprawdę momentami mnie to irytowało. Bo jednak książka swoją cenę ma(której jest absolutnie warta!!) ale powinna być na tip top. Tu zaś jednak jedno zastrzeżenie, jest. Ja nie jestem purystką, ale zdaję sobie sprawę, że niektóre osoby może to bardzo zrazić.

Mimo tego niedostatku książkę bardzo polecam, zachęcam, abyście się udali do Imperialnej Rosji i dali się porwać historii!

13 komentarzy:

  1. Czekałam na tę recenzję, świetna i upewniła mnie, ze muszę kupić Niezwykłe kobiety...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cieszę się :) Naprawdę uważam, że to wartościowa książka i cieszę się, że mogę przyczynić się do popularyzacji :)

      Usuń
  2. Świetna i bardzo zachęcająca recenzja, bardzo lubię historię a ta związana z carską Rosją jest bardzo ciekawa. Kobiety z rodu Romanowów na pewno okażą się niezwykłą lekturą, szkoda tylko że te zdania są taka wpadką, wiem o co chodzi - nieraz mnie to irytowało w czytanej książce.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Na szczęście w każdym zdaniu się to nie zdarza, ale uważa że uczciwym było wspomnienie o tych kilku wpadkach.

      A Romanowowie to fascynująca rodzina, mam nadzieję, że jeszcze takie książki w tej tematyce wyjdą :D

      Usuń
  3. Ja jestem tą osobą, którą mogłyby te językowe problemy zrazić, chociaż właśnie dziś, podczas lektury biografii wokalisty Depeche Mode przekonałam się, że nawał błędów wcale nie musi być przeszkodą w lekkim i szybkim czytaniu.

    Sama książka już po tytule kojarzyła mi się z Tobą, ale w moim guście raczej się nie lokuje, choć faktem jest, że fascynują mnie opowieści o silnych, interesujących kobietach. Myślę, że mogłabyś długie godziny spędzić z moją promotorką - z pewnością ciekawie byście sobie pomówiły o wielu wspólnych zainteresowaniach :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jak lektura jest przednia to i błędy tak nie rażą.


      No ja wiem, że tematyka historyczna nie jest popularna, ale Ty chociaż miałabyś z kim o niej pogadać. U mnie bida... może do Częstochowy się przeprowadzę...?

      Usuń
  4. Na ta recenzje czekalam. Jesli ksiazka jest tak wspaniala, jak piszesz, to musze sie koniecznie na nia skusic jeszcze w tym roku;) Kolo takiej rekomendacji nie moge przejsc obojetnie:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Bardzo się cieszę. Chciałabym, żeby ta książka nie zginęła w tłumie wydawanych masowo, marnych sensacyjnych powieści na motywach historycznych

      Usuń
  5. Całym sercem uwielbiam ten okres w historii Rosji, więc pozycja jest dla mnie obowiązkowa!

    OdpowiedzUsuń
  6. Nawet nie wiesz jak Ci zazdroszczę...Z trochę tych klimatów-choć nie do końca-polecam Rodzinę Romanowów Steva Berrego.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Książki? Mogę się domyślać. Strasznie na nią chorowałam ;)

      Twoją propozycję zapisuję :)

      Usuń
  7. Niks zmarł na zapalenie opon rdzeniowo-mózgowych.

    OdpowiedzUsuń
  8. Nie pamiętam czy mi tę książkę już zachwalałaś w którejś rozmowie telefonicznej, czy na fb, czy kiedy, ale od kwietnia ją mam. Jeden z nielicznych przypadków, kiedy nie wolam, ze zbankrutuję przez Ciebie tylko cieszę się, że jest już na półce :D

    OdpowiedzUsuń

To dużymi literami: KAŻDY KOMENTARZ ZAWIERAJĄCY LINK - WYLATUJE- WIELOKROTNIE PROSIŁAM, NIE ODNOSIŁO SKUTKU, TERAZ Z AUTOMATU I BEZ CZYTANIA.

A teraz grzecznie i klasycznie ; ) bo bardzo Was przecież lubię : )

Witaj Gościu, cieszy mnie Twoja wizyta, cieszę się, że chcesz pozostawić ślad po tym, że przeczytałeś to miałam do powiedzenia.

Proszę :) komentuj, ale pamiętaj :)

Każdy głos w dyskusji jest dla mnie ważny. Każdy komentarz jest czytany, na komentarz każdego czytelnika staram się odpowiedzieć.

Jeśli chcesz coś powiedzieć, zwrócić uwagę, a komentarz pod danym postem będzie niewłaściwy - z boku podałam adres mejlowy

Nie spamuj, nie jestem nastolatką, więc nie pisz "Super, zapraszam do mnie". To właśnie jest spam, takie komentarze usuwam. Napisz coś merytorycznego, a na pewno zaciekawisz mnie i odwiedzę Twoją stronę.

Chcesz mnie obrazić? Wyzwać? Wyśmiać moje poglądy, czy mnie, jako mnie? Daruj sobie! Jesli szydzisz, lub obrażasz moich czytelników, lub po prostu naruszasz netetykietę, komentarz również wyleci.


Według Wydawnictw

Czarna Owca (14) Dom Wydawniczy Rebis (9) Replika (2) Wydawnictwo Psychoskok (2) Wydawnictwo Agora (23) Wydawnictwo Aktywa (2) Wydawnictwo Albatros (21) Wydawnictwo Bellona (5) Wydawnictwo Bukowy Las (5) Wydawnictwo Czarna Owca (21) Wydawnictwo Czarne (47) Wydawnictwo Czerwone i Czarne (1) Wydawnictwo Czwarta Strona (24) Wydawnictwo Czytelnik (3) Wydawnictwo Dobra Literatura (1) Wydawnictwo Dolnośląskie (12) Wydawnictwo Dowody na Istnienie (5) Wydawnictwo Dragon (4) Wydawnictwo Edipresse Książki (16) Wydawnictwo Erica (1) Wydawnictwo Esprit (2) Wydawnictwo Feeria (1) Wydawnictwo Filia (23) Wydawnictwo Franciszkanów "Bratni Zew" (1) Wydawnictwo Hachette (2) Wydawnictwo Harper Collins (15) Wydawnictwo Insignis (17) Wydawnictwo Iskry (12) Wydawnictwo J. Przeworskiego (1) Wydawnictwo Jaguar (6) Wydawnictwo JanKa (2) Wydawnictwo Kobiece (84) Wydawnictwo Książnica (16) Wydawnictwo Kwiaty Orientu (2) Wydawnictwo Lira (13) Wydawnictwo Literackie (52) Wydawnictwo MAG (1) Wydawnictwo Manufaktura Tekstów (1) Wydawnictwo Marginesy (88) Wydawnictwo Media Rodzina (16) Wydawnictwo Mg (30) Wydawnictwo Młodzieżówka (1) Wydawnictwo Muza (62) Wydawnictwo Nasza Księgarnia (4) Wydawnictwo Noir Sur Blanc (9) Wydawnictwo Nova Res (9) Wydawnictwo Nowa Proza (1) Wydawnictwo Otwarte (40) Wydawnictwo Pascal (30) Wydawnictwo Planeta (1) Wydawnictwo Poradnia K (6) Wydawnictwo Poznańskie (34) Wydawnictwo Prozami (1) Wydawnictwo Prószyński (83) Wydawnictwo PWN (3) Wydawnictwo Replika (41) Wydawnictwo Sic! (3) Wydawnictwo Smak Słowa (3) Wydawnictwo Sonia Draga (5) Wydawnictwo SQN (14) wydawnictwo Stara Szkoła (2) Wydawnictwo superNOWA (2) Wydawnictwo Szara Godzina (9) Wydawnictwo Szelest (1) Wydawnictwo Szósty Zmysł (7) Wydawnictwo Świat Książki (26) Wydawnictwo Święty Wojciech (2) Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego (10) Wydawnictwo Uroboros (6) Wydawnictwo Vesper (1) Wydawnictwo W.A.B (55) Wydawnictwo WAM (5) Wydawnictwo WasPos (2) Wydawnictwo Wielka litera (5) Wydawnictwo WM (1) Wydawnictwo YA (3) Wydawnictwo Young (7) Wydawnictwo Znak (145) Wydawnictwo Zwierciadło (3) Wydawnictwo Zysk i s-ka (73)

Categories

2016 przeczytane (259) 2019 czytam (263) 2020 (216) 2020 trup (6) 2021 (155) 2021trup (21) 2022 lektury (137) 2023 czytam (137) 2023 trup (31) 52 filmy w 2014 (22) 52 filmy w 2015 (6) akcje (27) amor vincit omnia (10) Angielski ogród (8) audiobook (16) autobiografia (14) biografia (112) bolly (9) candy (2) Cmentarz Zapomnianych Książek (2) czytam przeleżałe trupy z półek (171) czytane 2018 (244) dzienniki (4) Euro 2012 (4) fantastyka (17) felietony (4) historia (70) kkd (4) klasyka (41) klasyka literatury popularnej (23) kolorowe czytanie (4) komedia (1) koty (5) kryminał (132) kucharzę (53) listy (1) literatura na peryferiach (4) łańcuszek (20) Mundial RPA (1) muzycznie (47) naturalnie (2) nie samą książką (141) oglądnęłam (189) ogrodowo (5) oscarowe wyzwanie (2) pachnące (129) planowanie i zagospodarowanie(niekoniecznie przestrzenne) (8) plany (7) podaj cegłę (14) podróże (10) podróże w czasie (15) podsumowanie (96) podsumowanie 2015 (12) podsumowanie 2016 (11) podsumowanie 2017 (14) podsumowanie 2018 (12) poezja (8) prawdziwe historie (44) projekt - nobliści (5) prywatne (75) prywatnie (9) przeczytałam (2725) przeczytałam 2015 (243) przeczytane w 2010 (1) przeczytane w 2011 (1) Real Madryt (3) recenzja książki (1704) recenzyjne (1658) religia i duchowość (26) reportaż (79) retro (6) robótki (24) roczne podsumowanie (7) romans (225) saga rodzinna (38) seriale (33) sportowo (27) stosik (102) test (1) top10 (12) turystycznie (1) village candle (12) w 2017 przeczytałam (226) woski (126) wymiana (8) wyzwanie - Agatha Christie (54) wyzwanie czytelnicze (69) wyzwanie filmowe (31) wyzwanie Picoult/Sparks (2) wyzwanie w centymetrach (1) yankee candle (94) z półki 2015 (3) zakupy (1) zapowiedź (11)
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Wg. Autorów ( w trakcie tworzenia)

Agata Christie (51) Edyta Świętek (28) Jodi Picoult (23) Joanne Kathleen Rowling (18) Małgorzata Musierowicz (18) Colleen Hoover (17) Lucy Maud Montgomery (17) Agatha Christie (16) Szymon Hołownia (16) Agnieszka Lingas-Łoniewska (15) Diane Chamberlain (15) Katarzyna Michalak (15) John Ronald Reuel Tolkien (12) Katarzyna Bonda (11) Agata Czykierda-Grabowska (10) Bernard Cornwell (10) Camilla Läckberg (10) Emily Giffin (10) Jojo Moyes (10) Monika Szwaja (10) Regina Brett (9) Amy Harmon (8) Ałbena Grabowska (8) Ałbena Grabowska-Grzyb (8) George R.R. Martin (8) Jane Austen (8) Mariusz Urbanek (8) Monika A. Oleksa (8) Diana Gabaldon (7) Elizabeth Gaskell (7) Elżbieta Cherezińska (7) Elżbieta Rodzeń (7) Małgorzata Gutowska - Adamczyk (7) Robert Galbraith (7) Ada Tulińska (6) Jerzy Bralczyk (6) Jürgen Thorwald (6) Katarzyna Kwiatkowska (6) Katarzyna Zyskowska-Ignaciak (6) Richard Paul Evans (6) Beata Majewska (5) Charles Dickens (5) Charlotte Brontë (5) Giovannino Guareschi (5) Jacek Dehnel (5) Katarzyna Archimowicz (5) Kiera Cass (5) Wiesław Myśliwski (5) Yrsa Sigurdardóttir (5) Abby Jimenez (4) Anna Herbich (4) Anna Kańtoch (4) Astrid Lindgren (4) Barbara O`Neal (4) Cecelia Ahern (4) Corinne Michaels (4) Dorota Gąsiorowska (4) Edward Rutherfurd (4) Elisabet Benavent (4) Federico Moccia (4) Gabriela Gargaś (4) Igor Sokołowski (4) Lisa Genova (4) Magdalena Grzebałkowska (4) Magdalena Kordel (4) Marek Rybarczyk (4) Mariusz Szczygieł (4) Marta Kisiel (4) Mhairi McFarlane (4) Trygve Gulbranssen (4) Adam Kay (3) Agata Sawicka (3) Agnieszka Wojdowicz (3) Ali Hazelwood (3) Alina Białowąs (3) Aneta Jadowska (3) Anna J. Szepielak (3) Anna Kamińska (3) Anna Sakowicz (3) Antonina Kozłowska (3) Barbara Sęk (3) Carlos Ruiz Zafón (3) Charlotte Link (3) Daisy Goodwin (3) Demet Altınyeleklioğlu (3) Denise Grover Swank (3) Dominika Smoleń (3) Elisabeth Herrmann (3) Eliza Orzeszkowa (3) Elizabeth Cooke (3) Elizabeth Haran (3) Evžen Boček (3) Francine Rivers (3) Gard Sveen (3) Hanna Cygler (3) Iwona J. Walczak (3) Jean-Jacques Sempé (3) John Boyne (3) Katherine Webb (3) Maria Ulatowska (3) Małgorzata Warda (3) Mitch Albom (3) Paullina Simons (3) René Goscinny (3) Richard Phillips Feynman (3) Roma Ligocka (3) Stephenie Meyer (3) Wilkie Collins (3) Adrianna Michalewska (2) Agata Puścikowska (2) Agnieszka Krakowiak-Kondracka (2) Alek Rogoziński (2) Aleksander Dumas(ojciec) (2) Aleksandra Szarłat (2) Aleksandra Zaprutko-Janicka (2) Alexa Lavenda (2) Amy Hatvany (2) Andrew Morton (2) Andrzej Andrusiewicz (2) Andrzej Markowski (2) Andrzej Sapkowski (2) Angelika Kuźniak (2) Anna Fincer-Ogonowska (2) Anna Langer (2) Anna Rohóczanka (2) Anna Wolf (2) Anne Brontë (2) Anne Jacobs (2) Anne Tyler (2) Anthony McCarten (2) Beata Pawlikowska (2) Beth Reekles (2) Bill Bryson (2) Bogdan Lach (2) Bogna Ziembicka (2) Bolesław Prus (2) Carrie Elks (2) Cezary Łazarewicz (2) Christina Baker-Kline (2) Clive Staples Lewis (2) Colin Campbell (2) Consilia Maria Lakotta (2) Dan Brown (2) Daniel Silva (2) Danuta Awolusi (2) David Levithan (2) Debbie Macomber (2) Diana Palmer (2) Dinah Jefferies (2) Donald Spoto (2) Dorota Terakowska (2) Elena Armas (2) Emilia Kiereś (2) Erin Morgenstern (2) Eva García Sáenz de Urturi (2) Ewa Bauer (2) Ewa Stachniak (2) Ewa Winnicka (2) Ewelina Dobosz (2) Ewelina Dyda (2) Gavin Extence (2) Grzegorz Strzelczyk (2) Helen Fielding (2) Henning Mankell (2) Jacek Hugo-Bader (2) Jan Miodek (2) Jaume Cabré (2) Jean des Cars (2) Jerzy Niemczuk (2) Julian Tuwim (2) Justyna Wydra (2) Józef Witko (2) Kamil Janicki (2) Kard. Jorge Mario Bergolio (2) Katarina Mazetti (2) Katarzyna Kołczewska (2) Kristina Sabaliauskaitė (2) Krzysztof Ziemiec (2) Linda Green (2) Louisa May Alcott (2) Marcin Mastalerz (2) Marcin Prokop (2) Marcin Wilk (2) Margaret Mitchell (2) Maria Dąbrowska (2) Maria Kruger (2) Małgorzata Hayles (2) Michał Heller (2) Papież Franciszek (2) Rachel Hauck (2) Terry Pratchett (2) Victoria Twead (2) Walter R. Brooks (2) A. Scott Berg (1) Abby Johnson (1) Adam Higginbotham (1) Adam Leszczyński (1) Adam Mickiewicz (1) Adam Szustak OP (1) Adam Węgłowski (1) Adam Zamoyski (1) Adriana Rak (1) Adrianna Trzepiota (1) Agata Jakóbczak (1) Agata Napiórska (1) Agata Passen (1) Agata Polte (1) Agata Pruchniewska (1) Agata Suchocka (1) Agnieszka Dydycz (1) Agnieszka Kaluga (1) Agnieszka Krawczyk (1) Agnieszka Litorowicz-Siegert (1) Agnieszka Markowska (1) Agnieszka Meyer (1) Agnieszka Nabrdalik (1) Agnieszka Olejnik (1) Agnieszka Pajączkowska (1) Agnieszka Przybysz (1) Agnieszka Siepielska (1) Agnieszka Wolny-Hamkało (1) Aileen Orr (1) Alberto S. Santos (1) Aleksander Jażwiński (1) Aleksander Makowski (1) Aleksandra Borowiec (1) Aleksandra Julia Kotela (1) Aleksandra Kardaś (1) Aleksandra Klich (1) Aleksandra Skrzypietz (1) Aleksandra Tyl (1) Aleksandra Wójcik (1) Aleksandra Zbroja (1) Alessio Puleo (1) Alex Bellos (1) Alex North (1) Alfredo Relaño (1) Alice Hoffman (1) Alice Lugen (1) Allison Pataki (1) Aly Cha (1) Alyson Richman (1) Amor Towles (1) Amy Medling (1) Andrea Wulf (1) Andreas Baumgarten (1) Andrzej Chwalba (1) Andrzej Fedorowicz (1) Andrzej Grembowicz (1) Andrzej Kępiński (1) Andrzej Pilipiuk (1) Andrzej Rzepliński (1) Andrzej Zając (1) Andrzej Zawistowski (1) Andrzej Zoll (1) Andrzej Łapiński (1) André Aciman (1) Andrés Ibáñez (1) Andy Jones (1) Angele Lieby (1) Angie Thomas (1) Anika Stelmasik (1) Ann Brashares (1) Ann Wroe (1) Anna Arno (1) Anna Bailey (1) Anna Bellon (1) Anna Bikont (1) Anna Brzezińska (1) Anna Dan (1) Anna Dembowska (1) Anna Dutkiewicz (1) Anna Dymna (1) Anna Gavalda (1) Anna Janko (1) Anna Jean Mayhew (1) Anna Kaszuba-Dębska (1) Anna Klara Majewska (1) Anna Klejzerowicz (1) Anna Kołodziejska (1) Anna Krystyna Bikont (1) Anna Laura Rucińska (1) Anna Lewicka (1) Anna Mateja (1) Anna Mieszkowska (1) Anna Moczulska (1) Anna Nejman (1) Anna Piwkowska (1) Anna Przedpełska-Trzeciakowska (1) Anna Płowiec (1) Anna Sulińska (1) Anna Szafrańska (1) Anna Szczęsna (1) Anna Todd (1) Anna Tomiak (1) Anna Trojanowska (1) Anna Wolff-Powęska (1) Anna Zamojska (1) Anna Śnieżka (1) Annabel Pitcher (1) Anne B. Ragde (1) Anne O'Brien (1) Anne-France Dautheville (1) Annejet van der Zijl (1) Annette Christie (1) Annette Hess (1) Annie Barrows (1) Annie Proulx (1) Anton Czechow (1) Antoni Słonimski (1) Antonina Żabińska (1) Arael Zurli (1) Arkadiusz Stempin (1) Arkadiusz Szaraniec (1) Arne Lynch (1) Arrowood Brothers (1) Arthur Conan Doyle (1) Artur Rolak (1) Atul Gawande (1) Audrey Carlan (1) Augusta Docher (1) Ava Dellaira (1) Ayaan Hirsi Ali (1) Banana Yoshimoto (1) Barack Obama (1) Barbara Gaweł (1) Barbara Mutch (1) Barbara Seidler (1) Barbara Taylor Bradford (1) Barbara Wachowicz (1) Barbara Wysoczańska (1) Barry Gifford (1) Bartek Dobroch (1) Bartosz Brożek (1) Beata Biały (1) Beata Kost (1) Becky Wade (1) Bellamy Creek (1) Ben Judah (1) Benjamin Balin (1) Bernadette McDonald (1) Bianca Iosivoni (1) Biblioteka Słów (1) Bill Clinton (1) Blaža Popović (1) Boel Westin (1) Bożena Fabiani (1) Bożena Gałczyńska - Szurek (1) Bożena Keff (1) Bratni Zew (1) Brenda Reid (1) Brigitte Hamann (1) Brooke McAlary (1) Bryan Cairns (1) Brygida Grysiak (1) Camilla En (1) Camille Perri (1) Carla Montero (1) Carlo Maria Martini (1) Carmen Santos (1) Carole Matthews (1) Carolyn V. Murray (1) Carrie Snyder (1) Casey McQuiston (1) Cat Patrick (1) Catherine Banner (1) Catherine Isaac (1) Catherine Lowell (1) Catherine Mayer (1) Catherine Whitlock (1) Cecil Scott Forester (1) Cecilia Samartin (1) Celeste Ng (1) Cesarina Vighy (1) Chandra Hoffman (1) Charles Belfoure (1) Charles Bock (1) Charles Frazier (1) Charlotte Browne (1) Charlotte Gordon (1) Charlotte Lucas (1) Cheryl Strayed (1) Chesley McLaren (1) Chris Cander (1) Chris Columbus (1) Chris Fabry (1) Chris Grabenstein (1) Chris Niedenthal (1) Christer Mjåset (1) Christian Jacq (1) Christine Breen (1) Christopher Kelly (1) Christopher W. Gortner (1) Chufo Llorens (1) Claire Guest (1) Claire North (1) Clara Sanchez (1) Claude Quétel (1) Colin O`Brien (1) Colleen Faulkner (1) Colleen McCullough (1) Colson Whitehead (1) Conor Grennan (1) Consolation Duet (1) Corban Addison (1) Craig Storti (1) Cristina Caboni (1) Cristina Morato (1) Cristina Sánchez-Andrade (1) Cyceron (1) Dagmara Leszkowicz-Zaluska (1) Damian K. Markowski (1) Dan Abnett (1) Daniel Defoe (1) Daniela Lamas (1) Danielle Steel (1) Danuta Pytlak (1) Daphne du Maurier (1) Dario Fo (1) Dariusz Janiszewski (1) Darynda Jones (1) David Ebershoff (1) David Hunter (1) David Icke (1) David Mccullough (1) David Mitchell (1) Davis Bunn (1) Dawid Krawczyk (1) Dawid Ratajczak (1) Dawn Barker (1) Debora MacKenzie (1) Deborah Feldman (1) Delia Owens (1) Denis Brian (1) Denis Diderot (1) Denise Hildreth Jones (1) Dennis Lehane (1) Dhonielle Clayton (1) Dianne Freeman (1) Doda Około-Kułak (1) Dodie Smith (1) Dominik Dán (1) Dominik Szczepański (1) Dominika Buczak (1) Dorota Combrzyńska-Nogala (1) Dorota Golińska (1) Dorota Masłowska (1) Dorota Ponińska (1) Dorota Sumińska (1) Dorota Świątkowska (1) Dorothea Johnson (1) Dorothy Rowe (1) Douglas Adams (1) Douglas Smith (1) Dörthe Binkert (1) E. Lockhart (1) E. O. Chirovici (1) E.T.A. Hoffman (1) Eco Redonum (1) Ed Young (1) Edith Wharton (1) Edward Brooke-Hitching (1) Edward Carey (1) Egon Caesar Conte Corti (1) Eileen Goudge (1) Elena Ferrante (1) Elizabeth Adler (1) Elizabeth Chadwick (1) Elizabeth Craft (1) Elizabeth Kolbert (1) Elizabeth Letts (1) Elizabeth O'Roark (1) Elizabeth O`Roark (1) Elizabeth von Arnim (1) Ella Maise (1) Ellen Alpsten (1) Ellis Peters (1) Elvira Baryakina (1) Elyse Douglas (1) Elżbieta Jodko-Kula (1) Elżbieta Wichrowska (1) Emil Zola (1) Emilia Sokolik (1) Emilia Szelest (1) Emily Jane Brontë (1) Emma Dmochowska (1) Emma Donoghue (1) Emma Lord (1) Emmanuel Macron (1) Enola Holme (1) Eowyn Ivey (1) Eric Lomax (1) Esther Singer Kreitman (1) Eugen Ruge (1) Eugène Ionesco (1) Eva Weaver (1) Evie Dunmore (1) Ewa Bagłaj (1) Ewa Curie (1) Ewa K. Czaczkowska (1) Ewa Madeyska (1) Ewa Pirce (1) Ewa Popławska (1) Ewa Wolkanowska-Kołodziej (1) Ewa Wróbel (1) Ewa Zdunek (1) Ewa Żarska (1) Ewald Arenz (1) Ewelina Karpacz-Oboładze (1) Fabien Grolleau (1) Fern Britton (1) Fern Michaels (1) Florian Illies (1) Francis Hackett (1) Francis Scott Fitzgerald (1) Francoise Giroud (1) Gabriella Contestabile (1) Gabrielle Zevin (1) Gail Honeyman (1) Gardner Raymond Dozois (1) Garrard Conley (1) Garri Kasparow (1) Gary Susman (1) Gary W. Small (1) Gena Showalter (1) Genevieve von Petzinger (1) George Orwell (1) Georgia Bockoven (1) Gigi Buffon (1) Glenys Carl (1) Grażyna Jeromin-Gałuszka (1) Greg King (1) Gregg Olsen (1) Grzegorz Sokołowski (1) Harper Lee (1) Helen Rappaport (1) Helena Mniszkówna (1) Helga Hoškova-Weissowá (1) Hellmut Andics (1) Henryk Sienkiewicz (1) Holly Peterson (1) Horacio Verbitsky (1) Håkan Nesser (1) Ibn Warraq (1) Ismet Prcić (1) Izabela Jung (1) Izabela Sowa (1) Izabella Frączyk (1) J.J. Renert (1) Jacek Lusiński (1) Jadwiga Czajkowska (1) Jakub Puchalski (1) Jan Paweł II (1) Jan Wróbel (1) Jan Łoziński (1) Janina Fedorowicz (1) Jaroslav Hašek (1) Jaume Collel (1) Jean-Christophe Brisard (1) Jean-Paul Roux (1) Jeannette Kalyta (1) Jennifer Kaufman (1) Jennifer Teege (1) Jennifer Worth (1) Jerzy Sosnowski (1) Jewgienij Wodołazkin (1) Jill Barnett (1) Jill Mansell (1) Joanna Konopińska (1) Joanna Marat (1) Joanna Szczęsna (1) Joanne Harris (1) John Borrell (1) John Carlin (1) John Curran (1) John Green (1) John Grogan (1) John Seeney (1) Jolanta Król (1) Jolanta Kwiatkowska (1) Jon Ronson (1) Jonathan Littell (1) Jordi Pons Salas (1) Joyce Maynard (1) Julia Alvarez (1) Julia Child (1) Julia P. Gelardi (1) Julie Lawson Timmer (1) Julie Orringer (1) Justin Go (1) Justin Peacock (1) Ka Hancock (1) Karen Dionne (1) Karen Karbo (1) Karen Mack (1) Karolina Frankowska (1) Karolina Lanckorońska (1) Kate Lord Brown (1) Kathryn Taylor (1) Keith Lowe (1) Kerstin Ekman (1) Krzysztof Sadło (1) Laila El Omari (1) Laurens van der Post (1) Leah Fleming (1) Lena Najdecka (1) Leslie Carroll (1) Levi Henriksen (1) Lily Koppel (1) Lisa Kleypas (1) Lisa Scottoline (1) Liv Tyler (1) Louise Walters (1) Lucy Ferriss (1) Lucyna Olejniczak (1) Ludwig Winder (1) Ludwik Stomma (1) M.L. Stedman (1) Maciej Karpiński (1) Maciej Stuhr (1) Magda Gessler (1) Magdalena Kulus (1) Magdalena Tulli (1) Mag­da­lena Knedler (1) Maja Łozińska (1) Mandy Hale (1) Marc Llewellyn (1) Marcin Górka (1) Marcin Zaremba (1) Marek Aureliusz (1) Marek Grechuta (1) Marek Ławrynowicz (1) Margaret Dilloway (1) Maria Krüger (1) Maria Sveland (1) Marilyn Brant (1) Marina Stepnova (1) Mariola Pryzwan (1) Marion Zimmer Bradley (1) Mariusz Wilka (1) Mariusz Ziomecki (1) Martha Grimes (1) Martin Sixsmith (1) Matthew Quick (1) Małgorzata Halber (1) Małgorzata Maj (1) Małgorzata Szejnert (1) Małgorzata Tusk (1) Małgorzata Łukowiak (1) Melchior Wańkowicz (1) Melissa Hill (1) Meredith Goldstein (1) Mieczysław Mokrzycki (1) Mike Carson (1) Mira Suchodolska (1) Miriam Karmel (1) Nadine Gordimer (1) Natasha Walker (1) Ned Vizzini (1) Olle Lönnaeus (1) Patrick Ness (1) Patrick Pesnot (1) Paul Arden (1) Penny Jordan (1) Peter Heller (1) Peter Kreeft (1) Platon (1) Pola Kinski (1) Priscille Sibley (1) Rebecca Johns (1) Robert J. Woźniak (1) Ryszard Legutko (1) Sally Bedell Smith (1) Sam Pivnik (1) Samantha Hayes (1) Samantha van Leer (1) Sarita Mandanna (1) Seré Prince Halverson (1) Shelley Emling (1) Stanisław Zakościelny (1) Stephanie Evanovich (1) Sue Eckstein (1) Sue Woolmans (1) Sylwia Chutnik (1) Szymon Sokolik (1) Tullio Avoledo (1) Zośka Papużanka (1) dr Stefanie Green (1) ks. Jan Twardowski (1) Éric-Emmanuel Schmitt (1) Łukasz Maciejewski (1) Łukasz Orbitowski (1)

Pogoda w mojej okolicy