"Ocalony" - Sam Pivnik

Sam Pivnik ocalał ze świata, którego już nie ma. Mógł zginąć kilkanaście razy, ale dzięki szczęściu, sile i determinacji przeżył i mógł opowiedzieć swoją nadzwyczajną historię. W dniu jego trzynastych urodzin, 1 września 1939 roku, nazistowskie Niemcy najechały na Polskę, a wraz z tym wydarzeniem życie Pivnika zmieniło się nieodwracalnie. Przeżył będzińskie getto, a potem przez sześć miesięcy pracował jako więzień na osławionej rampie w obozie Auschwitz-Birkenau, gdzie dokonywano selekcji ludzi z kolejnych transportów, kierując niektórych do obozu, a innych wprost do komór gazowych. Po tych traumatycznych doświadczeniach trafił do obozu przy kopalni Fürstengrube (dzisiaj kopalnia „Wesoła”). Przeżył morderczy „marsz śmierci” po obozach w głębi upadającej III Rzeszy i jest jednym z niewielu, którzy wyszli cało z ataku samolotów RAF na statek więzienny Cap Arcona, o którym sądzono mylnie, że przewozi uciekających esesmanów. W końcu dotarł do Londynu. Teraz Sam Pivnik, już po osiemdziesiątce, opowiada, jak wyratował się z najbardziej niebezpiecznych i przerażających opresji wojennych.

Niedługo będę Wam musiała obiecać, że koniec z literaturą o tematyce holocaustu. Powoli już nie wytrzymuję, przesilenie wiosenne, niższe ciśnienie a tu jeszcze mocna książka człowieka wgniata w podłogę.

Sam Pivnik urodził się w Będzinie, miasteczku z historią oraz duszą. Miasteczko to przechodziło różne koleje losu, od czasu lokowania na prawie magdeburskim, a nawet wcześniej jeszcze w różnych rękach było, wznosiło się i opadało, jak na sinusoidzie. Ale niczym były wszystkie wcześniejsze losy, wobec tego co przyniósł tragiczny pierwszy września 1939 roku. Będzin było  miasteczkiem ze sporym odsetkiem ludności żydowskiej, miasteczek takich w międzywojennej Polsce było wiele, nawet nieopodal mnie był sobie taki Rozwadów, w którym  żyli obok siebie Polacy i Żydzi. Dzieci żydowskie z polskimi się bawiły i tylko z okazji Wielkanocy antysemityzm okazywały, aby odpłacić za śmierć Jezusa. Wraz z wybuchem wojny świat się zmienił wizje krzyczącego kaprala z Austrii zmieniły życie milionów. Sam  nie miał okazji przeżyć beztroskiego okresu młodości, jego bar micwa została z powodu wojny zorganizowana w domu, w tajemnicy, szybko musiał nauczyć się pracować, zarabiać na swoją wielodzietną rodzinę. Ojciec chłopca był tradycyjnym Żydem, wierzącym w literę prawa, który nie był w stanie dostosować się  do nowych realiów, wręcz nie chciał uznać konieczności zmian. Jedna matka błyskawicznie się dostosowała i mogła zapewnić rodzinie przetrwanie. Tylko, że to nie była wojna, którą dało się, tak o przetrwać. Niemcy nie pragnęli uciskać, oni chcieli zniszczyć.  Destrukcję szerzyli konsekwentnie.  Zorganizowali getto, zapędzili do pracy, wprowadzili żądy Rady Żydowskiej, zaprowadzali terror i żady przemocy.

Wreszcie mieszkańcy będzińskiego getta podnieśli głowy, wprawdzie ich zryw nie mógł być nawet porównywany do powstania w warszawskim getcie, ale był przejawem, ostatnim przejawem ich człowieczeństwa i wolnej woli. Pojęcia takie jak człowieczeństwo, godność były niszczone w miejscu do którego ich wywożono. A miejscem tym było Auschitz.

Wybaczcie, że się tak rozpisuję, ta książka niesamowicie mną wstrząsnęła.  Chociaż i taka fraza jest eufemizmem.  Bo z tym holocaustem jest tak, że to każdy wie jak było, ale każdorazowe czytanie świadectw o prawdzie przyprawia o dreszcze i sprawia że czuję się jakby ktoś dał mi w twarz a później w brzuch, a później porządnie mnie zbutował.

Nie potrafię spokojnie myśleć, a tym bardziej mówić o tej książce, ona jest tak prawdziwa w swej prostocie, że ta prawda uderza w nas i przewraca, jak fala uderzeniowa po wybuchu bomby atomowej. Nie trzeba wielkich słów, aby powiedzieć prawdę.

„Ocalony” to opowieść, tak jak gdybyśmy słuchali, na żywo kogoś kto przeżył to co było najgorsze w XX wieku. Już coraz mniej jest wśród nas tych, którzy mogą nam dać świadectwo. Warto, warto czytać takie autentyczne książki, pełne mocnych przeżyć.

Nie mogę o TAKIEJ książce napisać, że polecam, że fajna, bo to się nie godzi.  To jest niesamowita książka mocna i przejmująca do szpiku kości.