"Dziecko szczęścia" - Philippa Gregory

Kontynuacja dziejów rodu Leceyów. Majątek Wideacre popadł w ruinę, zaś okoliczni wieśniacy żyją w ubóstwie. Dla występnej Beatrice, której losy opisuje Dziedzictwo, miłość do ziemi okazała się siłą i zgubą. Oto wkracza w życie następne pokolenie. Dzięki niezwykłym talentom Julii Lacey, współdziedziczki majątku, posiadłość zaczyna odzyskiwać dawny blask. Jaką rolę los wyznaczy jej kuzynowi Richardowia

Nie umiem się uczyć na błędach.  Zaczynam dobrą książkę i łudzę się, że poczucie obowiązku wygra. Ono wygrywa, gdy mam nóż na gardle i to też jest częściowa, a nie bezwarunkowa kapitulacja. Pyrrusowe zwycięstwo raczej. No, ale skąd miałam wiedzieć, że „Dziecko szczęścia”, książka w którą długo nie mogłam się wczytać porwie mnie aż tak? No nie mogłam. Dlatego teraz przezornie, żadnej książki nie zacznę, póki nie skończę chałturzyć. Bo inaczej nigdy się nie wyrobię.

"Jedyna" - Kiera Cass

Ostatnia część bestsellerowej trylogii.
America jest jedną z czterech dziewcząt, które utrzymały się w ścisłej czołówce Eliminacji. Ukochana przez zwykłych ludzi, znienawidzona przez obecnego króla, dziewczyna wciąż nie jest pewna swych uczuć. A jednak nadchodzi moment ostatecznego wyboru, tym trudniejszego, że cały los Illei może spoczywać właśnie w rękach Ami.Czy dziewczyna powróci do swej dawnej miłości, czy zdecyduje się zostać królową i podjąć walkę o lepszy świat dla siebie i wszystkich mieszkańców Illei?

Oj ostatnio miała dobry okres na trylogie. Najpierw „Upalne lato”, później „Stulecie Winnych”, teraz finał Selekcji. Korzystając z promocji z okazji Światowego Dnia Książki – swoją drogą Empik w Stalowej Woli miał lepszy wybór, niż lubelski, nabyłam finał tej młodzieżowej serii, a wczoraj w trakcie sprzątania moich areałów, czy też zamiast oraz później, zaczytałam się.

lepiej później, niż wcale #76

Wiem, wiem miałam publikować stosy na weekendzie, ale tak mnie porwały książki, które czytałam oraz miałam tyle pracy, że jak skończył się weekend roboczy, usnęłam na serialu - uprzednio pospacerowawszy - zanim dobrze skończyła się piosenka tytułowa.
Stosik jest skromny - trochę upolityczniony, ale bardzo smakowity. Jak widzicie Światowy Dzień Książki, nie wpłynął jakoś szczególnie na rozmiar, ale podobno rozmiar nie ma znaczenia : P

"Stulecie winnych. Ci, którzy wierzyli" - Ałbena Grabowska

W roku 1971, nieopodal Brwinowa, w Pruszkowie na świat przychodzą kolejne w rodzinie Winnych bliźniaczki, córki Basi – Julia i Urszula. Dziewczynki dorastają w kraju ogarniętym kryzysem. Polskie „tu i teraz” oznacza, że wszystko od mięsa począwszy, poprzez słodycze, na przyborach szkolnych skończywszy, trzeba zdobywać – „kombinować” lub „wystawać” w kilometrowych kolejkach. Tu dewizy kupuje się od cinkciarzy, kwiaty od badylarzy, a produkty zza żelaznej kurtyny – w Peweksie.
Nasze młode bohaterki dorastają z Jeremim, chłopcem, który przyszedł na świat tego samego dnia, co bliźniaczki, a którego skomplikowane losy już na zawsze wpiszą się w historię rodziny Winnych. Szczególnie mocna przyjaźń wiąże go z Julią.
Nadchodzą czasy ciekawe, ale i trudne dla tysięcy polskich rodzin, w tym także dla Winnych – budzą się dążenia niepodległościowe, na które odpowiedzią są represje władz skierowane przeciw opozycji. Razem z Winnymi przeżyjemy wprowadzenie stanu wojennego, pierwsze wolne wybory. W tle – skoro życie Winnych toczy się w Pruszkowie – obserwujemy narodziny mafii, z którą już zawsze miasto to będzie się kojarzyć. Czy nowa, kapitalistyczna rzeczywistość będzie przyjazna Winnym?

Z trzecim tomem trylogii zawsze jest najgorzej. Apetyt rośnie w miarę jedzenia i przy trzecim tomie, oczekiwania osiągają apogeum. Zwykle to trzeci tom przynosi największy zawód i rozczarowanie. Rzadko udaje się tak wgnieść w fotel, jak Sienkiewiczowi. Z niepokojem czekałam na finał sagi o Winnych. Zaraz po premierze udałam się do księgarni, ale w mojej ukochanej – nie było. Na szczęście w miasteczku jest jeszcze Empik, z promocjami z okazji Dnia Książki.  Książka nie musiała nabierać mocy urzędowej. Zabrałam się za nią zaraz po „Upalnym lecie Gabrieli”. Wsiąkłam. Mój głód dobrych, wciągających książek został zaspokojony.

"Upalne lato Gabrieli" - Katarzyna Zyskowska - Ignaciak

Rok 2015. Gabriela Kern, uznana pisarka i spełniona matka, opuściwszy Warszawę, wiedzie leniwą egzystencję w urzekającym zakątku Mazur. W jej hermetycznym, pozornie poukładanym świecie nie ma miejsca na rozpamiętywanie przeszłości i rozdrapywanie ran. Gaba do perfekcji opanowała sztukę życia hic et nunc, toteż nie tęskni za nikim i za niczym. Incydentalnie wikła się w niezobowiązujące związki, lecz od kochanków nie oczekuje deklaracji uczuć – sama także nikomu ich nie składa. Zamiast tego afirmuje wolność, ceni niezależność i uważa, że samotność to stan niezwykle wygodny, mimo że współcześnie niedoceniany… 
Tymczasem nadchodzi kolejne upalne lato. Gaba wydaje kontrowersyjną powieść o swoim ojcu, znanym opozycjoniście okresu przemian. Rozliczenie się z fragmentem najnowszej historii z osobistych przyczyn nie jest dla niej proste. Ponadto w wyniku nieoczekiwanego telefonu na nowo powracają do niej sprawy, które jakiś czas temu z rozmysłem zamiotła pod dywan niepamięci. Wiadomości z Francji – gdzie przed laty spędziła brzemienne w skutkach wakacje – sprawią, że Gaba będzie musiała opuścić swoją strefę bezpieczeństwa, rozwikłać rodzinne tajemnice i zajrzeć w głąb siebie. Tylko czy na wybaczenie zadawnionych krzywd nie jest już za późno?
Saga Upalne lato… której trzecią część stanowi Upalne lato Gabrieli to opowieści, której rytm nadają zawirowania historii. Dwudziestolecie międzywojenne, okupacja, PRL i gorączka lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku stanowią barwne tło dla psychologicznego portretu trzech pokoleń kobiet.

Katarzyna Zyskowska – Ignaciak nie produkuje dwudziestu książek rocznie, ale jak już napisze… Eleganckie kobiety, nie czytają powieści… eleganckie kobiety czytają ambitne książki, na och i ach, bo jak się ma oczy pomalowane i czyta się powieść, to jest ryzyko, że ta elegancka kobieta się rozpłacze… i tusz, eyeliner… mogą się rozmazać, pomimo wodoodporności. Finał trylogii o upalnych latach. Poprzednie dwie książki mnie zachwyciły… ta też. Jestem oddaną fanką autorki do grobowej deski.

"Powolność" - Milan Kundera

Wiek XVIII nazywany był wiekiem przyjemności. Przyjemności, której źródło, jak dowodzi Kundera, stanowiła powolność.Czy w XX wieku, epoce pośpiechu, wszechobecnych kamer i nieustannej walki o własny wizerunek, subtelna sztuka przeżywania rozkoszy wciąż jest możliwa? Co różni miłosną noc XVIII-wiecznego kawalera od tej przeżywanej w tych samych warunkach przez młodego intelektualistę, Vincenta, dwieście lat później? I, co ważniejsze, gdzie tkwi przyczyna tak istotnej zmiany?

Milan Kundera jest pisarzem znanym. Może w Polsce nie ma na niego aż takiego zafiksowania, żeby jego książki rozchodziły się jak świeże pieczywo, ale młody człowiek, aspirujący do określenia „oczytany” zetknął się z tym nazwiskiem. Ja zetknęłam się, jakąś dekadę temu, może nawet trochę lepiej. Czytałam książkę o młodych, wykształconych i jedna z bohaterek zachwycała się Kunderą… sięgnęłam później po niego w bibliotece, ale byłam chyba za młoda, żeby docenić. Znudził mnie, zalał sentymentalizmem.

"Współczesne maniery. Jak zachowywać się w drodze na szczyt" - Dorothea Johnson, Liv Tyler

Niezbędny na co dzień, praktyczny poradnik współczesnego savoir vivre’u.Światowej sławy ekspertka w dziedzinie etykiety, założycielka The Protocol School of Washington oraz gwiazda amerykańskiego kina Liv Tyler, znana m.in. z roli Arweny we Władcy pierścieni – prywatnie babcia i wnuczka – wprowadzają nas w tajniki XXI-wiecznego savoir-vivre’u, udowadniając, że w dynamicznie zmieniającym się świecie jedna rzecz pozostała niezmienna: dobre maniery to najlepsza inwestycja w siebie. W poradniku poruszone zostały tematy m.in. dobrej autoprezentacji podczas rozmowy o pracę, zachowań podczas spotkań biznesowych i mniej formalnych, komunikacji w mediach społecznościowych, etykiety obowiązującej przy stole.

Bardzo lubię książki o etykiecie, dobrych manierach. Ta sztuka zamiera, ludzie przestrzegający pewnych zasad są uważani za skamieliny. Bardzo nie lubię automatycznego przechodzenia na ty, chamstwa i braku wychowania, które udaje luzactwo. Dobre maniery, to nie tylko zasada, że nie trzymamy łokci na stole, to zbiór zasad, które pozwalają odnaleźć się w świecie i okazać każdemu szacunek.

"Losy dobrego żołnierza Szwejka czasu wojny światowej" - Jaroslav Hašek

UWAGA!! Książka była wcześniej wydana pt.:"Przygody dobrego wojaka Szwejka."
Kiedy zamordowano arcyksięcia Ferdynanda, zmienił się porządek świata. Jednak nic nie jest w stanie wstrząsnąć Szwejkiem na tyle, by zechciał zmienić porządek, a właściwie bałagan swojego życia. Nie zmienił się. Nie miał na to czasu.Od wydania kultowej powieści minęło już prawie całe stulecie i rzeczywiście nic się nie zmienia. Popularność niezbyt dobrego żołnierza nie słabnie. Jego absurdalne losy przetłumaczono dotąd na 55 języków, doczekały się licznych ekranizacji i adaptacji.Na każdego znajdzie się paragraf. Głupota Szwejka wymyka się wszelkim kategoriom. Choć w tej głupocie jest metoda. Przed wami Szwejk. Idiota z urzędu.

Książkowa klasyka. Książka, którą zna każdy, teksty, żarty weszły do kanonu. Przepraszam – kiedyś były kanonem, ludzie wiedzieli o bałwanieniu i o muchach srających na jaśnie pana. Od dawna chciałam przeczytać książkę o Szwejku. Niestety w moim domu tom pierwszy zaginął, ostał się tylko drugi. Ciągle obiecywałam się, że ruszę z ekspedycją ratunkową  po tom pierwszy, na szczęście Znak, przygotował jubileuszowe wydanie tej książki, zawyłam – wprost – z radości i zaczęłam odliczać dni do smakowitej lektury. Gdy książka przyszłą ciężko było mi się z nią rozstać… zwłaszcza, że wciąga od pierwszej chwili.

"Zapiski nosorożca. Moja podróż po drogach, bezdrożach i legendach Afryki" - Łukasz Orbitowski

Republika Południowej Afryki. Dzikość przyrody, ruchliwe ulice wielkich miast i bezdroża w głębi kraju. Turystyczna rzeczywistość zderzona z brawurowo zreinterpretowanym światem afrykańskich mitów. 
„Nie rozumiem tych trzech tygodni, tak jak nie pojmuję woli pchającej na drzewo ciało pawiana, silne i pocieszne, nie mam pojęcia, jaką tajemnicę skrywały oczy antylop i spojrzenie tego prześmiesznego stworzenia, kręcącego się po nocy wokół naszego namiotu w Parku Krugera. Nie znam sekretu gór i sztucznego jeziora. Nigdy nie dowiem się, co ludzie, tak serdeczni w pierwszym kontakcie, naprawdę o nas myśleli. Przeczuwam, że wioska w Zululandzie, gdzie zgubiliśmy się w nocy, była najbliżej prawdy, tej prawdziwej Afryki, jaką dane było zobaczyć nam, bogatym turystom, oglądającym świat przez szyby samochodu. Przeczuwam, ale nie wiem. Nie wiem nic. Poza jednym. Coś tam się zdarzyło.” 
Każda podróż jest darem. Podróż w mentalność tak odległą jest darem szczególnym. Co otrzymaliśmy? Opowieść o jednym z najbardziej fascynujących krajów świata czy szczere wyznanie pisarza, że nie wyjaśni nam Afryki? Ascetyczny dziennik podróży? A może zmysłową, na wpół baśniową włóczęgę przez świat magii i archetypów Czarnego Lądu? Jedno jest pewne: Orbitowski w "Zapiskach Nosorożca" mówi o Afryce w sposób, w jaki nie zrobił tego nikt do tej pory.

Lubię podróżować, niestety jestem człowiekiem wygodnym, nie lubię upału, arktycznego zimna, robactwa, obcych – potencjalnie niebezpiecznych, ludzi, chorób, terrorystów, itp. Dlatego podróżuję raczej książkowo. Niestety nie każdy reportaż z podróży do mnie trafia. Autor musi mieć to COŚ, bo co z tego, że opisuje cudowne miejsca, które na pewno na żywo zapierają dech w piersiach – jak ja tego nie widzę, nie czuję. „Zapiski nosorożca” to książka o podróży do Afryki Południowej. Nie byłam w Afryce, nawet Północnej. Zwierzęta opisywane w książce widziałam w ZOO, maksymalne temperatury jakich doświadczam to te lipcowo-sierpniowe. A masy  dzikich ludzi można doświadczyć w Stalowej Woli, w sobotę na rynku, którego unikam.

"Elita" - Kiera Cass

Drugi tom "Rywalek". Do pałacu przybyło trzydzieści pięć dziewcząt. Teraz zostało ich tylko sześć. Ami i książę Maxon stają się sobie coraz bliżsi, jednak dziewczyna wciąż pamięta o Aspenie, chłopaku, którego darzyła szczerą miłością jeszcze zanim trafiła do pałacu.

Jak już wczoraj pisałam, zaraz po zakończeniu tomu pierwszego, wzięłam się prędko za tom drugi. Ponieważ książka jest naprawdę niezbyt skomplikowania to zeszło mi z nią prędko. Tomu trzeciego w domu nie mam, więc zakończenie serii będzie dla mnie jeszcze przez chwilę tajemnicą. Od czasu do czasu dobrze jest poczytać książkę lekką i bez jakiegoś ogromnego ładunku, czy to emocjonalnego, czy intelektualnego. Ot takie czytanie dla czytania. Może dziesięć lat temu, no może piętnaście, taka powieść wywołałaby u mnie więcej emocji. No, ale cóż starość…  miłosne dylematy nastolatków są nieco zbyt zabawne…

STOSowny post

Ano już od kilku dni zapowiadałam stos, ale zawsze mi jakaś książka wskoczyła do opisania i się odwlekało, a już dłużej odwlekać się nie godzi, jeśli chcę podtrzymać cykl cotygodniowych stosów. Nieważne bogatych - czy skromnych. Ten jest taki przeciętny, nie zarwie mi półki, ale obciąży oczy i dłonie. Chociaż jedna z książek, którą widzicie obok - poczeka długo aż ja ją przeczytam. Kupiona została dla Mamy. Ja mówię pass.

"Rywalki" - Kiera Cass

Dla trzydziestu pięciu dziewcząt Eliminacje są szansą ich życia. To dzięki nim mają szansę uciec z ponurej rzeczywistości. Ze świata, w którym panują kastowe podziały, wprost do pałacu, w którym będą spełniane ich życzenia. Z miejsca, gdzie głód i choroby są na porządku dziennym, do krainy jedwabi i klejnotów. Celem Eliminacji jest wyłonienie żony dla czarującego i przystojnego księcia Maxona.Każda dziewczyna marzy o tym, by zostać Wybraną. Każda poza Americą Singer.Dla Ameriki Eliminacje to koszmar. Oznacza konieczność rozstania z Aspenem – jej sekretną miłością i opuszczenie domu. A wszystko tylko po to, by wziąć udział w morderczym wyścigu o koronę, której wcale nie pragnie.Jednak gdy spotyka Maxona, który naprawdę przypomina księcia z bajki, America zaczyna zadawać sobie pytanie, czy naprawdę chce za wszelką cenę opuścić pałac. Być może życie o jakim marzyła wcale nie jest lepsze niż to, którego nawet nie chciała sobie wyobrazić…

Miał być stosik, obiecywałam i wczoraj, i dziś – i będzie, może dziś późnym wieczorem. Lubię jednak spisać swoje wrażenia z lektury na gorąco, dlatego wolę siąść, napisać i opublikować, zacząć coś nowego a wieczorem zebrać książki w stosik. Wzięłam się znowu za serię młodzieżową. Swego czasu było o niej głośno, ja skusiłam się na nią dopiero, gdy Biedronka, te książki przeceniła. Oczywiście pierwszy tom nabierał mocy urzędowej przez słuszny czas. Ja zaś nastawiłam się na niezłą książkę, może nie tak dobrą jak Igrzyska śmierci, ale powieść ta miała mi dostarczyć dobrych emocji.

"Byliśmy łgarzami" - E. Lockhart

Byliśmy łgarzami to współczesna, wyrafinowana i trzymająca w napięciu powieść, która przebojem wdarła się na listy bestsellerów „New York Timesa”.Polecana przez Johna Greena, autora bestsellera Gwiazd naszych wina.Szacowna i bogata rodzina spędza wakacje na prywatnej wyspie. Dwóch braci i ich piękna siostra zaprzyjaźniają się z charyzmatycznym rówieśnikiem o politycznych ambicjach. Łącząca ich relacja niebawem zmieni się w destrukcyjną więź. Wypadek. Tajemnica. Kłamstwo. Wielka miłość. Prawda.

Mamy sobotę, kończy się naprawdę kiepski czytelniczo tydzień. Więcej zawodów, niż zachwytów, więcej rwania włosów nad książkami, niż oczarowań. Musi być równowaga. Sięgnęłam po „Byliśmy łgarzami”, książka o intrygującym tytule, interesującym opisie i naprawdę hipnotyzującej okładce. Jak zwykle nie doczytałam czegoś, tym razem informacji, że to bardziej młodzieżowa książka, a ja w tym miesiącu czuję się jak stary Ent. No, ale skoro Ent, to nie bądźmy zbyt pochopni…

"Maria i Paul. Miłość geniuszy" - Maciej Karpiński

Maria Skłodowska-Curie i skandal obyczajowy?Powieść Macieja Karpińskiego obejmuje fragment życia słynnej Noblistki – a dokładnie okolice roku 1910, kiedy to Francją wstrząsnęła wieść o romansie niedawno owdowiałej sławnej Madame Curie i Paula Langevina, wybitnego fizyka, ale mężczyzny żonatego, ojca czworga dzieci. Wiadomość podsycana przez nacjonalistyczną prasę, która opublikowała prywatne listy Marii Curie dostarczone przez żonę Langevina, przerodziła się w ogólnonarodowy skandal, stając się przyczyną burzliwych ulicznych demonstracji i kilku pojedynków. Niektórzy postulowali wyrzucenie Marii z Francji. Inni – jak choćby Albert Einstein – bronili ją przed nagonką. Komisja noblowska, gdy Marii Skłodowskiej-Curie przyznano drugą Nagrodę Nobla, zasugerowała, by laureatka nie pojawiła się na uroczystości. Ona jednak odpowiedziała: „Uważam, że nie ma żadnego związku pomiędzy moją pracą naukową a życiem prywatnym” i pojechała po nagrodę.Ostatecznie Maria i Paul zakończyli związek, choć łączący ich wątek miłosny powrócił w kolejnym pokoleniu – wnuczka Marii, Helene Joliot wyszła za mąż za wnuka Paula Langevina – Michela.Jean Perrin, świadek i uczestnik tamtych zajść, także wybitny fizyk i laureat Nagrody Nobla, wspomina po latach minione zdarzenia, a te dają mu podstawę do rozważań o wyjątkowości ludzkich losów i – jakże aktualnej – refleksji o granicach ingerencji opinii publicznej w intymne życie sławnych ludzi. Opowiada o swojej przyjaźni z rodziną Curie, o tragicznej śmierci Piotra pod kołami powozu oraz wsparciu, jakiego udzielał zarówno Marii, jak i Paulowi, w trudnych chwilach.Proza biograficzna Macieja Karpińskiego – ujęta w formę fikcyjnych wspomnień Perrina – dokumentuje ten dramatyczny i wciąż mało znany epizod z życia sławnej polsko-francuskiej uczonej, równocześnie będąc opowieścią o wielkiej, namiętnej miłości.

Oj niestety ciężko mnie zadowolić. Na polu ociepliło się, ale co i rusz dmie silny wiatr, skoki ciśnienia, wahania nastrojów i jeszcze książki, które zamiast zachwycać zawodzą. Z tą miało być inaczej. Biografie Marii Skłodowskiej Curie są moim konikiem od ponad dekady, czytam, zbieram, gmeram i szukam. Ta miała traktować o wielkim skandalu wokół uczonej, zresztą ten epizod jest najciemniejszą kartą w biografii uczonej. Ewa Curie niemal go pominęła, inni biografowie tylko lekko napomykają, ale niewiele źródeł o głośnym romansie wdowy po Piotrze Curie sprawiają, że ciężko napisać dużo. A tu proszę, w dniu w którym dowiedziałam się, że ma powstać film o Skłodowskiej, ta książka wpada mi w ręce. Napisał Polak, w formie wspomnień sąsiada Marii. Pomysł ciekawy. Byłam na tak!

"Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet" - Stieg Larsson

Pewnego wrześniowego dnia w 1966 roku szesnastoletnia Harriet Vanger znika bez śladu. Prawie czterdzieści lat później Mikael Blomkvist - dziennikarz i wydawca magazynu "Millennium" otrzymuje nietypowe zlecenie od Henrika Vangera - magnata przemysłowego, stojącego na czele wielkiego koncernu. Ten prosi znajdującego się na zakręcie życiowym dziennikarza o napisanie kroniki rodzinnej Vangerów. Okazuje się, że spisywanie dziejów to tylko pretekst do próby rozwiązania skomplikowanej zagadki. Mikael Blomkvist, skazany za zniesławienie, rezygnuje z obowiązków zawodowych i podejmuje się niezwykłego zlecenia. Po pewnym czasie dołącza do niego Lisbeth Salander - młoda, intrygująca outsiderka i genialna researcherka. Wspólnie szybko wpadają na trop mrocznej i krwawej historii rodzinnej.

Kilkakrotnie gdzieś tam wspominałam, że pracuję w szkole. Jakby wbrew statystykom, że ludzie po studiach nie czytają, koleżanki i koledzy nauczyciele czytają, o zgrozo zdarza nam się kawy nie dopić, bo dyskutujemy o czytanych książek, wymieniamy opinie i poglądy, ciągle coś sobie polecamy. W weekend zostałam grupowo okrzyczana, że JESZCZE nie czytałam Millennium. Mama czytała, ja nie, chociaż mam I tom na półce. Przyszłam z pracy i zaczęłam czytać… mordowałam tę książkę do dziś. Usypiałam nad nią, próbowałam doszukać się w niej tego WOW.  Drugi tom też już mamy w domu, dla Mamy, ja przez pół roku chyba się nie zbliżę do niego. O nie! Wiem – wiele osób uzna, że głoszę herezję i trzeba mnie wykląć z nieformalnego związku osób lubiących kryminały – trudno. Niestety ta powieść mnie nie zaczarowała, bardzo mi przykro, bo przez te dni, podczas których katowałam się tą powieścią przeczytałabym wiele fantastycznych książek.

LBA - uwielbiam łańcuszki

Uwielbiam łańcuszki. Dzięki temu można lepiej poznać blogerów, to takie pójście na kawę/piwo. Można sobie pogadać, dowiedzieć się czegoś nowego i śmiesznego. Dlatego bardzo dziękuję autorce Papierowej krainy za nominację!! Wprawdzie już tyle o sobie pisałam, no ale...

"Esesman i Żydówka" - Justyna Wydra

Kwiecień 1943 roku. Debora Singer wyskakuje z wagonu transportującego krakowskich Żydów. Podczas próby ucieczki boleśnie skręca w kostce nogę i nie jest w stanie uciekać. Przekonana, że nie ocali życia, siada w sosnowym zagajniku, czekając na śmierć. Słyszy odgłosy obławy. Nagle nadjeżdża wojskowy motocykl. Do przestraszonej dziewczyny zbliża się esesman. Debora jest Żydówką, czyli – jest winna. Przed nią staje hauptsturmführer Bruno Kramer. W tym miejscu ta historia mogłaby się właściwie skończyć. To jednak dopiero jej początek...
Pełna niespodziewanych zwrotów akcji, barwnych postaci, osadzona w realiach II wojny światowej, powieść, w której nic nie jest proste, ale wszystko staje się możliwe, gdy w grę wchodzą uczucia.
Esesman i Żydówka to coś więcej niż romans. To świadectwo człowieczeństwa w obliczu okrucieństw wojny. Momentami szokująca, bardzo wzruszająca i niebanalna opowieść o wojennych rozbitkach. O nieprawdopodobnej, zakazanej miłości. Kat i ofiara. Czy takie uczucie mogło wydarzyć się naprawdę?

"Żyjący w czasach II wojny światowej przekonali się, że miłość była nierzadko jedyną wartością. Kiedy żołnierze Wermachtu z polecenia Hitlera podbijali Europę, żadne związki nie były łatwe. A już wysoko postawionego oficera SS i zbiegłej z transportu do Auschwitz Żydówki, nie był w tej materii wyjątkiem. Poznajcie losy Debory i Bruna."

 A tak narzekałam ostatnio, że szukam dobrego, wciągającego romansu i nie mogę znaleźć niczego co trafiłoby w mój gust. Potrzebowałam motylków, wzruszeń, nikt nie mógł mi polecić takiej książki. Opłacało się czekać, bo wytęskniony organizm rzucił się na „Esesmana i żydówkę”, jak sęp na padlinę i minęło kilka godzin a ja jestem po lekturze. Umotylkowana, wzruszona i zła na siebie, że znowu połknęłam książkę jak Saturn swoje dzieci – zamiast rozkoszować się nią… dłużej.

"Nie oddam dzieci: - Katarzyna Michalak

Najmocniejsza powieść Katarzyny Michalak. Roztrzaskuje serce na kawałki, wzbudza skrajne emocje, wzrusza do łez. A przecież ta historia może się przydarzyć każdemu…

Michał Sokołowski, młody i utalentowany chirurg oddany swojej pracy, nie zauważa momentu, w którym staje się ona ważniejsza niż rodzina. Dopiero gdy jego ukochana żona i najmłodszy synek giną pod kołami rozpędzonego samochodu, Michał zrozumie, co tak naprawdę jest ważne. Za późno…

Ale to nie koniec jego tragedii. Los bywa okrutny, a ludzie jeszcze bardziej. Pogrążonego w rozpaczy mężczyznę czeka jeszcze jeden cios, który spadnie z najmniej spodziewanej strony.

Zrozpaczony ojciec musi podjąć o desperacką walkę o prawa do opieki nad pozostałymi dziećmi i stawić czoła nie tylko wymiarowi sprawiedliwości, ale i tym, którzy powinni stać po jego stronie.

Michał musi znaleźć w sobie siłę, by wykrzyczeć: Nie oddam dzieci! Albo… utraci je również.

Tę powieść musisz przeczytać…

Ta historia może zmienić Twoje życie…

Ten dramat może się rozegrać tuż obok Ciebie…

Dramatyczna, wstrząsająca i do bólu prawdziwa – oto długo oczekiwana książka Katarzyny Michalak z obyczajowej „serii z czarnym kotem”.

Wiem, że powinnam spać, oczy przypominają piaszczystą plażę, ale czytam. Ciężko się oderwać. Seria z czarnym kotem tak ma. Niezmiennie, od czasów Nadziei, walczę z rozsądkiem i czytam, myślę i przeżywam.  Sytuacje niby abstrakcyjne, ale jednak do wyobrażenia, przeżycia. Takie które mogą nas spotkać, chociaż zaklinamy los, że tfu tfu.

"Ranczo 2" - Jerzy Niemczuk, Robert Brutter

Książkowa wersja drugiego sezonu Rancza, ulubionego serialu milionów Polaków!

Opowieść dla wszystkich, którzy pokochali perypetie mieszkańców Wilkowyj. Kultowe dialogi, duża dawka humoru i wątki, które nie pojawiły się w wersji telewizyjnej!

Druga część Rancza wypełniona jest marzeniami. Lucy chce Kusego, Kusy sztuki, Stach Japycz – Michałowej, doktor Wezół – Szkotów, ale tylko w sensie zawodowym. Wójt chce Violetki, w sensie jak najbardziej prywatnym, którą także, a nawet jeszcze bardziej chce policjant. Jeśli dodać do tego Pietrka, który chce Klaudii i Więcławskiego, który z kolei chce rozwodu – to robi się naprawdę niezły festiwal życzeń.

Czytaj i śmiej się do łez!

Skończyłam moją jedzeniową książkę czytaną od… chyba środy… Wybrałam ją, bo chciałam przy posiłkach czytać coś pewnego i relaksującego. Oczywiście, często lektura przeciągała się na czas po jedzeniu, ale to naturalna kolej rzeczy. Dorwałam ją na wyprzedaży w wydawnictwie, jako lekko uszkodzoną(a nówka błyszcząca). Nie zapłaciłabym za nią ceny regularnej, bo serial znam już na pamięć, ale pierwsza część wbrew pozorom była naprawdę sympatyczną lekturą i ciekawa byłam tomu następnego, czy nie zepsuto.

# 74 stos nieco nieoczekiwany

Zebrało się kilka książek. Sporo już czytałam, znam, będą powtórki. Niektóre miłe, na myśl o niektórych cierpnie mi skóra.

Na razie - z powodu zapierdzielu w szkole, kryzys czytelniczy mnie dopadł i tak stwierdziłam, że tymczasowo będę się kurować "Bezcennym"

Może akurat chwyci. Bo do posiłków - "Ranczo 2"

"Długi film o miłości. Powrót na Broad Peak" - Jacek Hugo-Bader

Atak – linia śmierci – deadline. Kulisy tragicznej wyprawy.
Wielki sukces polskich himalaistów (pierwsze zimowe wejście) i jednocześnie wielki dramat. Hugo-Bader w czerwcu i lipcu 2013 roku przebywał w bazie, w Karakorum, był jednym z czterech członków polskiej wyprawy, która wyruszyła po zaginionych Tomasza Kowalskiego i Macieja Berbekę. Udało się odnaleźć tylko ciało Tomka. 
Czterech uczestników zimowego ataku na Broad Peak chciało przekroczyć granicę strachu, dwaj z nich przekroczyli granicę życia i śmierci. Co było przyczyną tragedii − miłość do gór, utrata instynktu samozachowawczego, czy pycha i żądza sukcesu? Komisja powołana przez Polski Związek Alpinizmu o tragiczne skutki wyprawy obwinia tylko Adama Bieleckiego. Ale czy to możliwe, aby błąd jednego człowieka przesądził o wszystkim? Jak było naprawdę?
Bielecki nie chce więcej wspinać się z Polakami, Kowalski i Berbeka nie wrócili spod Broad Peaku, wkrótce potem pod górą w Karakorum ginie Artur Hajzer, twórca programu Polski Himalaizm Zimowy. Autor kreśli portrety wspinaczy i rozmawia z żyjącymi bohaterami. Odsłania tajemnicę wysokogórskiej wspinaczki i wprowadza w jej magię. Hugo-Baderowi można zaufać: poznamy naturę lodowych (jak ich nazywają) wojowników, zapach górskich bitew, ich gorycz i słodycz.

Nie lubię gór. Mogę na nie patrzeć, podziwiać, ale chodzenie po górach nie jest moim hobby. Nie przekonałam się do tego sposób spędzania wolnego czasu, nawet w czasach licealno-studyjnych, gdy modne było chodzenie po górach w opozycji do spędzania wakacji nad morzem, co dobre jest dla starców, a nie młodych, co to zdobywają góry. U mnie wzięło się to z tego, że mając dziesięć lat na pierwszą kolonię pojechałam do Zakopanego, bo było blisko i gdybym odstawiała cyrk, jak ongi moja siostra, można byłoby mnie zwieźć. Dotrwałam do końca, ale jako człowiek, który wychował się na nizinie, nie byłam przyzwyczajona do długiego chodzenia pod górę. A na kolonii dzieci od 7 do 18 lat, ciężko dobrać takie trasy, żeby wszystkim siadło, a i z pogodą było różnie, tylko, czy deszcz, czy słońce program trzeba zrealizować. Brrr, jak to wspominam to mi zimno. Dlatego emocje związane ze zdobywaniem szczytu są mi totalnie obce. A hobby, które ma śmiertelność tak wysoką… no jawi mi się, jako szukanie śmierci, która przecież i tak nas znajdzie. Ale rozumiem, dla innych moje zainteresowania są dziwne. Jeden lubi róże, drugi piwo duże. Różne są pasje.

"Szósta ofiara" - Gregg Olsen

Przerażający kryminał bestsellerowego amerykańskiego autora, Gregga Olsena.

Sieć zatok wdzierających się w wybrzeże Ameryki staje się miejscem pochówku młodych niewinnych kobiet. Policja znajduje ciało za ciałem. Ofiary nie miały ze sobą nic wspólnego prócz straszliwych męczarni, jakimi zakończyło się ich życie. Ktoś wytrwale je tropił, a potem porywał i torturował – zdeprawowany zabójca obdarzony sprytem, któremu dorównuje jedynie jego okrucieństwo i żądza krwi. Ale śmiertelna seria dopiero się zaczęła, a kolejne zabójstwo będzie najbardziej szokujące ze wszystkich…

Jako młode dziewczę, długo wzbraniałam się przed kryminałami. Gdy w końcu się przekonałam, szukałam swojego podgatunku. Przekonałam się, że jestem raczej wielbicielką starych, dobrych i klasycznych kryminałów, w których centralnym punktem jest śledztwo. Denat jest, bo jest, ale książka opisuje etapy dochodzenia do prawdy, bez epatowania okrucieństwem.  Od czasu do czasu daję się jednak uwieść tym bardziej współczesnym, które nieźle siadają na psychikę.

Miałam iść wcześniej spać… ale jak się wciągnęłam, to po pierwsze nie mogłam przestać, a po drugie bałam się usnąć, nim nie doczytam, jak to się skończyło.

"Tajemnica Oscara Pistoriusa" - John Carlin

Żywa legenda, idol dla tysięcy ludzi. Czy mógł zabić z zimną krwią?
Wieczór przed Dniem Św. Walentego. Reeva Steenkamp pisze kartkę do swojego chłopaka: „Dziś jest dobry dzień, by powiedzieć, że Cię kocham”. Dziewczyna nie może wiedzieć, że nie będzie już miała okazji, by mu ją wręczyć.W nocy sąsiadka Oscara Pistoriusa słyszy krzyki. Na miejscu zjawia się policja i znajduje znanego sportowca, trzymającego w ramionach zakrwawioną Reevę. Dziewczyna po chwili umiera. Pistorius zabił ją ze swojej broni. Był przekonany, że strzela do włamywacza. Pomyłka okazała się tragiczna. Pytanie jednak, czy rzeczywiście taka wersja zdarzeń jest prawdziwa.On – uznany sportowiec, który jako pierwszy niepełnosprawny ścigał się na Olimpiadzie ze zdrowymi zawodnikami. Ona – wschodząca gwiazda modelingu. Byli najgorętszą parą showbiznesu w RPA, rozpoznawalną na całym świecie. Co zaszło feralnej nocy? Dlaczego romans dwójki młodych ludzi sukcesu zakończył się tak tragicznie?Książka Johna Carlina, specjalisty w tematyce RPA, autora cenionej biografii Nelsona Mandeli, jest pełną napięcia opowieścią o życiu znanego biegacza i bulwersującej sprawie zabójstwa, które zaważyło na jego karierze i wizerunku. To także opowieść o realiach RPA, kraju, w którym przemoc wciąż towarzyszy codzienności, co w całej sprawie odegrało istotną rolę.

Wielokrotnie wspominałam, że nie oglądam telewizji. Seriale, które towarzyszą mi przy pracy oglądam online(legalnie), na Jednego z Dziesięciu nie mam czasu, od wielkiego dzwonu wykroję trochę czasu na mecz. Plusem takiego stanu rzeczy jest brak migren z powodu jazgotu polityków, którzy próbuję nas przekonać, że to im zależy na dobru wspólnym, kłótnie, nienawiść, pogarda, głupota… nie muszę na to patrzeć. Minusem jest niebycie na bieżąco, wprawdzie ktoś, coś powie, moi uczniowie też dbają, bym z obiegu nie wypadła. Sprawę Pisotoriusa jakimś cudem zarejestrowałam, zwykle, gdy coś wstrząśnie moich Rodzicieli, pojawiają się w progu mojej komnaty i z emfazą relacjonują. Wniosek zwykle jest jeden: świat zszedł na psy. Słyszałam coś o kalekim sportowcu, który zabił swoją kochankę. W Walentynki, wybrał sobie czas nie ma co.  Nie byłam, nie widziałam, a jestem za stara, żeby wierzyć we wszystko co podają mi wiadomości, jak w prawdę objawioną. Później ucichło, gdy więc w moje ręce trafiła książka poświęcona tej sprawie nie miałam pojęcia jak się skończyła. Problem spojlerów w moim przypadku nie istniał.

"Dorosłe życie Emilki" - Lucy Maud Montgomery

Emilka wie już, że tylko zawód pisarki przyniesie jej szczęście i nie wyobraża sobie życia bez tworzenia. Nie może również zapomnieć o ukochanym Tedzie – miłości jej życia. Ale gdy Ted opuszcza Emilkę, by studiować w Montrealu, dziewczyna zupełnie się załamuje. Popełnia błąd za błędem, a chyba najpoważniejszym z nich jest decyzja o wyjściu za mąż za człowieka, którego w ogóle nie kocha. Dla Emilki zbliża się czas prawdziwej próby charakteru. Nadchodzi moment, w którym będzie musiała zdecydować, co w jej życiu jest najważniejsze.

Ostatni akord świąt… nie mogłam się do niczego zabrać, póki nie skończyłam „Dorosłego życia Emilki”,  czytałam w nocy i dziś, pośród porozkładanych papierów wzywających mnie, nachalnie, ale mniej jednak od losów Emilki. Przezornie następne książki schowałam wysoko i za innymi rzędami książek, niech wołanie przytłumią opasłe woluminy, a czego oczy nie widzą…

"Emilka szuka swojej gwiazdy" - Lucy Maud Montgomery

Czas nieubłaganie mija. Wszyscy znajomi Emilki wybierają się do szkoły średniej w innej miejscowości, a samotna dziewczynka pozostawiona jest na pastwę losu i ciotki Elżbiety. Emilka czułaby się fatalnie, gdyby nie pisanie, któremu oddaje się z prawdziwą przyjemnością. Ciotka Elżbieta nie jest jednak zachwycona. Stawia Emilce twardy warunek: dziewczyna będzie mogła chodzić do szkoły wraz z przyjaciółmi tylko pod warunkiem, jeśli zarzuci pisanie.

Ach! Niestety kończą się Święta, kończy się wolne, witaj praco i tak dalej… Koniec z czytaniem tylko dla przyjemności i całymi dniami, koniec z niespiesznym sączeniem kawy, piwa i co tam jeszcze pod ręką… nawet makowy torcik już wyszedł… A ja skończyłam II tom Emilki… Teoretycznie mogę ją przeczytać przez noc, rezygnując ze snu… może to i ciekawe wyzwanie?

"Emilka z Księżycowego Nowiu" - Lucy Maud Montgomery

Emilka, po śmierci ukochanego ojca, zamieszkuje w Księżycowym Nowiu ze snobistycznymi krewnymi. Trudno jej się przyzwyczaić do surowych metod wychowawczych i prowadzenia życia panienki z dobrego domu.

Święta miały być czasem nadrobienia zaległości, w pracy, w czytaniu. Uznałam jednak, że kurczę… a kiedy coś dla przyjemności? W końcu spotkać się z bliskimi, z przyjaciółmi i znajomymi też trzeba, kiedy powtarzać też książki dobre, jak nie wtedy, gdy życie zwalnia? Po kiepskiej „Służącej” sięgnęłam po powieść autorki, która momentalnie przenosi mnie do krainy szczenięcych lat. I chociaż L.M. Montgomery znana jest głownie z serii o rudowłosej Ani, to przecież cykl o Emilce też ongi bardzo mi się podobał. A ponieważ za sprawą kolekcji gazetowej uzupełniłam swoje braki, uznałam, że pora te książki napocząć, niech nie kurzą się na półce.

#73 pokaż zajączku co masz w koszyczku

Uznałam, że pokazywanie co tydzień, co przybyło nie jest takie głupie. W sobotę przy porządkach mogę sobie je rozłożyć po półkach i później nie biegam, nie szukam...
Przybyły same fajne książki, w połowie już przeczytane i kiedyś opisane.

Wprawdzie obok pokazuję Wam, co przygotowałam do czytania na świąteczne wolne, ale chyba zmienię plany czytelnicze

Mam nadzieję, że jednak coś z tego stosu przeczytam(bo piwo dawno wypiłam - bez rewelacji)

"Służąca" - Tara Conklin

Osadzona w XIX-wiecznej Wirginii i współczesnym Nowym Jorku, barwna opowieść o miłości, historii i sztuce, splatająca losy dwóch niezwykłych kobiet

Lina Sparrow, młoda i ambitna prawniczka zatrudniona w znanej kancelarii na Manhattanie, otrzymuje zadanie, które może ją wywindować na szczyty palestry: ma przygotować zbiorowy pozew o wielomilionowe odszkodowania dla potomków amerykańskich niewolników.

Podczas zbierania materiałów, Lina natrafia na ślad Lu Anne Bell, XIX-wiecznej malarki. Czy jej obrazy mogły być dziełem ciemnoskórej służącej, siedemnastoletniej Josephine? Jej potomek byłby idealnym powodem w procesie. Lina postanawia dowiedzieć się czegoś więcej na temat losów młodej służącej i odkrywa kolejne sekrety, dotyczące również jej własnej rodziny…

Powinnam trzymać się list. Przygotowałam sobie wypasiony stos na te wolne dni, ale jak wspominałam Wam wczoraj, złamałam się. Pierwsze złamanie przyniosło naprawdę świetny skutek, niestety już drugi raz nie był tak spektakularny. O „Służącej” swego czasu bardzo wiele dobrego czytałam. Raz prawie ją kupiłam w sklepie dworcowym, ale powstrzymało mnie postanowienie ograniczenia kupowania książek, zwłaszcza w regularnej cenie. Jednak Biedronka przeceniła ją i tej pokusy już nie zwalczyłam. Ponieważ ta książka zbierała naprawdę świetne opinie, na dodatek ma klimatyczną, ciekawą okładkę, skusiłam się i zaczęłam czytać.

"Carte blanche" - Jacek Lusiński

Czy potrafimy zaakceptować każde wyzwanie, które szykuje nam los? Czy wyrok oznaczający niepełnosprawność to jednocześnie wyrok wykluczający nas z życia? Książka i film Jacka Lusińskiego stanowi próbę odpowiedzi na te pytania.
„Carte blanche” to inspirowana prawdziwymi wydarzeniami, poruszająca i optymistyczna historia nauczyciela z liceum, Kacpra, który – aby zachować ukochaną pracę i przygotować uczniów do matury – ukrywa przed światem, że stopniowo traci wzrok. To uniwersalna i inspirująca opowieść o sile ludzkiego ducha i determinacji w walce z przeciwnościami losu.
Książka stanowić będzie uzupełnienie treściowe filmu, pomoże w dotarciu do zawartej w nim historii (poprzez audiobook) osobom niedowidzącym, o których opowiada.
Maciej Białek, którego losy zainspirowały historię Kacpra, to nauczyciel historii w VIII LO w Lublinie. Chorobę ukrywał przez wiele lat. Mimo utraty wzroku, w szkole uczy od czternastu lat. Przekazywanie wiedzy młodym ludziom to jego pasja. Uczniowie, którzy są wychowankami Macieja Białka, uważają go za barwną i inspirującą postać. Na przestrzeni lat historią Macieja Białka interesowały się wszystkie najważniejsze media w Polsce. Zainspirowała ona Jacka Lusińskiego do napisania scenariusza i nakręcenia filmu. Scenariusz filmu "Carte Blanche" to finalista prestiżowego konkursu Script Pro 2012. Lubelski nauczyciel jest przykładem, że w życiu spotykają nas różne doświadczenia, ale to od nas zależy, kim jesteśmy i czy jesteśmy szczęśliwi.
Równocześnie z premierą książki, 23 stycznia 2015 r. na ekrany wchodzi film jej autora, reżysera Jacka Lusińskiego, zatytułowany również "Carte blanche".

Wczoraj, tuż przed północą wracałam do domu i czułam przemożną ochotę do zanurzenia się w jakąś poruszającą historię… Książki, które były na tapecie, jakkolwiek dobre, nie spełniały  tego jednego, najważniejszego i nienazwanego warunku. Chciałam by miały to COŚ, co sprawia, że książka pokazuje życie, skupia się na bohaterze, jego porażkach i sukcesach. Ani Hasek, ani Kundera, nie mogli mi tego dać. Zdjęłam z półki stosik, który uzbierał się tam sponsorowany przez Biedronkę, wprawdzie myślałam o książce autorki „Ptakach ciernistych krzewów”, ale nie wiem, jak – kwestia ułamka sekundy, drżącej dłoni – w łóżku, obok sennej Klary, wylądowała książka, która powstała na podstawie filmu. Filmu, który ostatnio zasłynął, opartego na faktach. Inspirowanego historią, o której słuchałam swego czasu w TV, rozgrywającej się w Lublinie… chociaż rzadko czytam książki, które powstały po filmach, tym razem jednak, chyba twarz Chyry mnie skusiła – odeszłam od reguły.

"Schwedenkräuter" - Zbigniew Kruszyński

Debiutancka powieść Zbigniewa Kruszyńskiego, którą zwrócił na siebie uwagę krytyków, wyróżniona nagrodą bruLionu i Fundacji Kultury, dziś - w czasach lokalnych wojen, masowych ucieczek i obozów dla uchodźców - nabiera nowego przejmującego znaczenia.Koniec XX wieku. Emigrant z Trzeciego Świata, uchodźca znikąd o ciemnej karnacji, przedostaje się do Skandynawii. Jest wykształconym slawistą, ma za sobą także epizod polski - małżeństwo i pracę naukową. Bezskutecznie próbuje się wtopić w nowe społeczeństwo, pogłębiając tylko przy tym swoją obcość. Dar obserwacji, cięty język i sarkazm pozwalają mu stworzyć błyskotliwy pamflet na cywilizację Zachodu, w którym nie będą oszczędzeni ani jego pobratymcy, ani Europa Wschodnia.Powieść, która ukazała się w niewielkim nakładzie dwadzieścia lat temu, zyskała entuzjastyczne przyjęcie krytyki i przewartościowała nasze wyobrażenie o tym, czym może być dziś literatura emigracyjna.
`Pisarz ten - budujący swoje narracje precyzyjnie jak chirurg, a zarazem rytmicznie jak poeta, wyczulony jak żaden inny na walory językowe - jest jednym z najtrudniejszych i najbardziej uważnych realistów.`Przemysław Czapliński

 Uprzedzam od razu – nie lubię niemieckiego i wszystkiego co z nim się kojarzy, jak widzę umlauty, słyszę szwargotanie, ostatnio spotkałam moją profesor od niemieckiego… Niemiecki to trauma, dlatego do tej książki był mnie w stanie namówić opis fabuły. Za oknem jest tak paskudnie, że refleksyjne książki, w których mniej skupia się autor na wydarzeniach, a bardziej na przeżyciach są w cenie. Wprawdzie niektórzy twierdzą, że grozi to depresją, albo(i) alkoholizm, ale kto by się tym przejmował…

w marcu jak w garncu - a więc niezły kocioł

Mamy kwiecień. Marzec oczywiście, przeleciał jak z bicza strzelił. Był miesiącem wielkich decyzji, przełomowych.  Nie chcę tu o tym pisać, bo w końcu to miejsce na moje pasje, a debilizm innych ludzi, akurat nią nie jest. W marcu rozpoczęła się kalendarzowa wiosna, chociaż teraz za oknem, raczej jesień pełną gębą… Lubię marce… pokazały się już fiołki, wróciły bociany, a pierwsze wiosenne słońce, sprzyja czytaniu w plenerze.